มะเร็งปากมดลูก “รู้ก่อน ป้องกัน และรักษาได้”
โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน
20-ส.ค.-2563
มะเร็งปากมดลูก มะเร็งที่พบมากในผู้หญิง เป็นความผิดปกติของเซลล์ที่เกิดขึ้นบริเวณปากมดลูก สามารถตรวจพบได้ตั้งแต่ระยะแรกที่มีความผิดปกติ โดยการตรวจภายในร่วมกับการเก็บตัวอย่างเซลล์บริเวณปากมดลูกไปตรวจ มะเร็งปากมดลูกในระยะเริ่มแรกไม่มีสัญญาณ เมื่อมีอาการมักเป็นในระดับรุนแรง มะเร็งปากมดลูกส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี (Human Papillomavirus)  แม้จะมีหลายสายพันธุ์ แต่มีสายพันธุ์หลักที่ทำให้เกิดการติดเชื้อในบริเวณอวัยวะเพศของทั้งหญิงและชาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง HPV 16 และ 18 เป็นสาเหตุหลักของการเกิดมะเร็งปากมดลูก ซึ่งผู้ที่มีความเสี่ยง คือทุกคนที่มีเพศสัมพันธ์แล้ว ทั้งผู้ที่มีคู่นอนหลายคน หรือคนเดียวก็ตาม แต่ผู้ที่มีคู่นอนหลายคนมีโอกาสได้รับเชื้อเอชพีวีมากขึ้น

มะเร็งปากมดลูกเริ่มแรกจะไม่ปรากฏอาการ เมื่อมีอาการมักอยู่ในระยะรุนแรง อาการที่พบมาก ได้แก่
  • มีเลือดออกทางช่องคลอด หลังจากมีเพศสัมพันธ์
  • ตกขาวมีความผิดปกติ
  • ประจำเดือนมาน้อย หรือมามากผิดปกติ
  • เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
  • เลือดออกในวัยหลังหมดประจําเดือน
  • อ่อนเพลีย ซีด เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
  • มีการบวม
  • ปัสสาวะไม่ออก หรือไหลไม่หยุด
  • ปวดท้องน้อย
หากเข้าสู่ระยะลุกลาม ผู้ป่วยอาจจะมาด้วยอาการขาทั้งสองข้างบวม เนื่องจากท่อน้ำเหลืองอุดตัน ปวดหลัง ปัสสาวะเป็นเลือด ไตวาย หรือถ่ายอุจจาระเป็นเลือด เนื่องจากก้อนมะเร็งลุกลามไปยังท่อปัสสาวะ หรือลำไส้

มะเร็งปากมดลูก แบ่งเป็น 4 ระยะ ดังนี้

  • ระยะที่ 1 เซลล์มะเร็งจำกัดอยู่เฉพาะในบริเวณปากมดลูก
  • ระยะที่ 2 เซลล์มะเร็งลุกลามไปบริเวณโดยรอบ เช่น ช่องคลอดส่วนบน เนื้อเยื่อที่อยู่ติดกับปากมดลูก
  • ระยะที่ 3 เซลล์มะเร็งแพร่ไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียง เช่น ช่องคลอดส่วนล่าง ต่อมน้ำเหลือง เนื้อเยื่อภายในอุ้งเชิงกราน
  • ระยะที่ 4 เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปยังกระเพาะปัสสาวะ ลำไส้ หรือออกนอกอุ้งเชิงกราน รวมทั้งปอด ตับ กระดูก

การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

  • ตรวจแปปเสมียร์ (Pap smear) การใช้ไม้พายเก็บเนื้อเยื่อบริเวณปากมดลูก ก่อนนำไปตรวจในห้องปฏิบัติการ เป็นวิธีที่ใช้มาเป็นเวลานาน
  • ตินเพร็พ ( Pap Test) พัฒนามาจากการตรวจวิธีแปปเสมียร์ มีประสิทธิภาพและแม่นยำมากขึ้น โดยเก็บเซลล์บริเวณปากมดลูกด้วยอุปกรณ์เฉพาะ จากนั้นใส่ลงในขวดน้ำยาตินเพร็พ ก่อนนำส่งเพื่อตรวจผลในห้องปฏิบัติการ
  • ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกแบบเจาะลึกถึงระดับ DNA ด้วย Thin Prep Plus Cervista HPV DNA Testing เป็นการตรวจหาเซลล์มะเร็งปากมดลูกร่วมกับตรวจดีเอ็นเอของเชื้อ HPV สายพันธุ์ที่ความสัมพันธ์กับการเป็นมะเร็งปากมดลูก ร่วมกับการเจาะลึกว่ามีการติดเชื้อ HPV 16 และ HPV 18 หรือไม่ จะช่วยบอกความเสี่ยงต่อการมีรอยโรคแอบแฝง ในช่วงการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่ดีที่สุด  คือ 10 วันตรงกลาง โดย 1 เดือนเราแบ่งเป็น 3 ช่วงๆ ละ 10 วัน วันแรกที่มีประจำเดือนนับเป็นวันที่1 และนับต่อไปวันที่ 11 หลังจากมีประจำเดือนวันแรก ถึงวันที่ 20 นั่นเอง ซึ่งค่าเบี่ยงเบนจะมีน้อย ถือเป็นช่วงที่เหมาะสมที่สุด

พบว่าเป็นมะเร็ง ต้องทำอย่างไร?
หากมะเร็งเกิดขึ้นในระยะแรก การผ่าตัดเป็นวิธีที่ได้ผลดีอย่างมาก แต่หากเกิดขึ้นในระยะลุกลามมากแล้ว จะใช้รังสีและการฉายแสงร่วมกับการใส่แร่ หรือผสมผสานระหว่างการผ่าตัดรังสี และการให้ยาเคมีบำบัด โดยทีมแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ที่เชี่ยวชาญ อาทิ

  • แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ วางแนวทางที่เหมาะสมกับผู้ป่วย เพื่อให้ผลออกมาดีที่สุด และทำให้ผู้ป่วยกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีดังเดิมมากที่สุด
  • พยาบาลเฉพาะทาง ให้คำปรึกษาผู้ป่วยทางด้านมะเร็งสตรี เป็นผู้ที่ดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด เข้าใจถึงความต้องการของผู้ป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ เฝ้าติดตามอาการ ให้คำแนะนำ พร้อมติดตามผลอย่างต่อเนื่อง
  • เภสัชกร จัดยาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละท่าน ตามการพิจารณาของแพทย์ พร้อมทั้งติดตามผลข้างเคียงจากการใช้ยาของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
  • นักกำหนดอาหาร จะคอยจัดอาหารที่เหมาะสมให้กับผู้ป่วย เพราะแต่ละท่านมีความต้องการสารอาหารเฉพาะที่ต่างกัน จึงต้องได้รับการวางแผนเรื่องอาหารที่เหมาะสม รวมถึงแนะนำการรับประทานอาหารสำหรับผู้ป่วยที่กลับไปพักฟื้นที่บ้าน เพื่อช่วยให้สุขภาพของผู้ป่วยดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง
  • นักกายภาพบำบัด จะคอยให้คำปรึกษา แนะนำผู้ป่วยหลังการผ่าตัด เพื่อฟื้นฟูให้ผู้ป่วยกลับมามีคุณภาพชีวิตที่แข็งแรงดังเดิม

แนวทางป้องกัน

  • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์หลายคู่นอน
  • หลีกเลี่ยงการติดเชื้อโรคที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ควรใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง
  • เมื่อมีอาการผิดปกติ เช่น ตกขาวผิดปกติ เลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์ ควรมาพบแพทย์
  • ผู้หญิงทุกคนที่มีเพศสัมพันธ์ ควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งเพื่อค้นหามะเร็งปากมดลูก อย่างน้อยปีละครั้ง
การผ่าตัดเนื้องอกมดลูกแบบซ่อนรอยแผล

การผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน ศูนย์สุขภาพสตรี อาคาร 1 ชั้น 4
โทร. 0-2271-7000 ต่อ 10498-99