จุดเริ่มของนิ่วในทางเดินปัสสาวะ?
โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน
20-พ.ย.-2564
title การดื่มชา กาแฟ จนกลายเป็นนิสัย มีส่วนก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายได้มากกว่าที่คุณคิดเพราะอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับระบบปัสสาวะ เช่น นิ่ว

จุดเริ่มต้นของการเกิดนิ่ว
นิ่วเกิดจาก “สารก่อนิ่ว” ที่มีอยู่ในปัสสาวะตามปกติ ได้แก่ แคลเซียม ฟอสเฟต ออกซาเลต ยูเรต ในภาวะที่มีปริมาณผิดปกติและสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวย ให้สารเหล่านี้มารวมตัวกันจนกลายเป็นก้อนผลึกแข็ง และมีขนาดใหญ่ขึ้นจนกลายเป็นนิ่วอุดตันที่บริเวณต่างๆ ของทางเดินปัสสาวะ นิ่วที่เกิดขึ้นในระบบทางเดินปัสสาวะนั้น จะเริ่มเกิดขึ้นที่ไต มีขนาดเป็นผง หรือเม็ดเล็กๆ และจะโตขึ้นเรื่อยๆ สร้างความเจ็บปวดให้กับผู้ที่เป็น และยังส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมาอีกมากมาย เช่น การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ การทำงานของไตเสื่อมลง และอาจเป็นอันตรายร้ายแรงถึงขั้นเกิดภาวะไตวายเรื้อรัง และโรคไตระยะสุดท้าย และทำให้ถึงแก่ความตายได้

นิ่ว เกิดขึ้นได้จากปัจจัยหลายๆ อย่าง มีหลายทฤษฎีที่อธิบายเกี่ยวกับการเกิดนิ่วไว้ ซึ่งหนึ่งในนั้น คือ เกิดจากการรวมตัวของสารประกอบอิ่มตัวที่ถูกขับออกมา อยู่ในภาวะที่ปัสสาวะมีความเข้มข้นในระดับสูงมากโดยอาศัยแกนกลางที่ให้ผลึกเกาะรวมตัวกันจึงทำให้เกิดการตกผลึกขึ้น ต่อมามีการเติบโต และเกิดการรวมตัวของผลึก อีกทั้งทฤษฎีของการยับยั้ง ซึ่งพบว่ามีสารหลายชนิดในปัสสาวะสามารถยับยั้งการติดแกนของผลึก รวมทั้งยับยั้งไม่ให้เกิดการเจริญเติบโต และการรวมตัวของผลึก ไดแก่ ไพโรฟอสเฟต ซิเตรท แมกนีเซียม เมื่อร่างกายขาดสารยับยั้งการตกตะกอนก็จะทำให้เกิดการตกผลึกของสารที่ทำให้เกิดนิ่วขึ้นได้

ป้องกันอย่างไรให้ห่างไกลโรค

  • พยายามลด หรือหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแคลเซียมออกซาเลตสูง เช่น ชา กาแฟ โกโก้ หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ติดเครื่องดื่มพวกนี้และมักจะดื่มทุกวันจนเป็นนิสัย มันคือตัวการสำคัญที่สุดของการก่อให้เกิดโรคนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
  • ลดอาหารจำพวกเนื้อสัตว์ ไขมันสัตว์ อาหารหวานและเค็มมาก อาหารที่มีกรดยูริคสูง เช่น หนังสัตว์ ปีก ตับ ไต ปลาซาร์ดีน เป็นต้น
  • ดื่มน้ำมากกว่าวันละ 8 แก้ว หรือให้ได้ปริมาตรของปัสสาวะมากกว่า 2 ลิตรต่อวัน เพื่อลดความอิ่มตัวของสารก่อนิ่วในปัสสาวะ และลดโอกาสการก่อผลึกนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ
  • กินอาหารที่มีประโยชน์ มีสารอาหารครบถ้วน และสัดส่วนเหมาะสม
  • ควรรับประทานอาหารที่มีกากใยมาก และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
ในปัจจุบันมีการนำเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาใช้รักษานิ่ว สามารถรักษาได้โดยที่ผู้ป่วยมีบาดแผลน้อยลง หรือไม่มีบาดแผลเลย แต่ก็ควรหมั่นดูแลสุขภาพ และป้องกันการเกิดโรคเอาไว้ตั้งแต่เนิ่นๆ ด้วยการปรับพฤติกรรมการกินและการใช้ชีวิตบางอย่าง เพื่อจะได้ไม่ต้องหาทางรักษาให้เสียเวลาในภายหลัง

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน โทร. 1772 ต่อ โรคระบบทางเดินปัสสาวะ