นักกิจกรรมบำบัด กับการช่วย “เติมเต็ม” ทักษะที่หายไป
นักกิจกรรมบำบัด ผู้เชี่ยวชาญทักษะการใช้ชีวิต ที่ดูแลความสามารถของบุคคลทั้งร่างกายและจิตใจ โดยนำกระบวนการวิเคราะห์กิจกรรม และเครื่องมืออุปกรณ์ต่างๆ มาใช้ในการบำบัดรักษาคนไข้ เพื่อสร้างทักษะการทำกิจวัตรประจำวัน การแก้ไขปัญหา และพัฒนาทักษะการเข้าสังคม

วิเคราะห์ & เติมเต็ม “ทักษะ” ที่หายไป

หน้าที่ของกิจกรรมบำบัด คือตรวจประเมินทักษะความสามารถ ฟื้นฟูทักษะที่บกพร่อง และเสริมสร้างความสามารถที่จำเป็น เพื่อให้ผู้ป่วยกลับไปใช้ชีวิตได้ดีที่สุดเหมือนเดิม หรือดีกว่าเดิมตามความสามารถสูงสุด ผ่านการวิเคราะห์กิจกรรมให้เหมาะสมเฉพาะบุคคล รูปแบบกิจกรรมอาจเป็นแบบเดี่ยว หรือกลุ่มขึ้นอยู่กับทักษะที่หายไป

สำหรับผู้ป่วยจิตเวชซึ่งสังเกตความผิดปกติได้ยาก อาจดูจากการทำกิจวัตรประจำวัน การเรียน หรือการทำงาน หากทำแล้วเครียด มีความวิตกกังวลมากๆ จนไม่สามารถทำได้ตามปกติ การเข้ามาทำกิจกรรมที่ออกแบบเฉพาะรายบุคคล เพื่อฝึกทักษะที่ขาดหายไป จะช่วยให้กลับมาใช้ชีวิตได้เหมือนเดิม ถ้าเป็นกลุ่มคนวัยทำงานที่มีความเครียด เหมาะกับกิจกรรมที่ช่วยให้ผ่อนคลายมากขึ้น

โดยปกติการรักษาทางกิจกรรมบำบัด ควรพบแพทย์เพื่อประเมินอาการเบื้องต้น และรับการรักษาอย่างแบบองค์รวม เมื่ออาการคงที่ แพทย์จึงส่งปรึกษานักกิจกรรมบำบัดเพื่อเสริมทักษะให้สมบูรณ์ แต่หากมีอาการไม่รุนแรง ไม่มีความเสี่ยงที่จะเป็นอันตรายต่อเองและผู้อื่น ก็สามารถเข้ารับการทำกิจกรรมบำบัดได้โดยตรง

แนะนำกิจกรรมง่ายๆ คลายเครียดเองได้ที่บ้าน

สำหรับคนที่กำลังเครียด มีวิธีแก้ปัญหาได้ง่ายๆ เองที่บ้าน โดยยังไม่ต้องมาพบแพทย์ “ก่อนอื่นต้องรู้สาเหตุความเครียด วิตกกังวล ซึ่งอาจเกิดจากประสบการณ์ในอดีต และการคาดเดาอนาคต จึงต้องเอาตัวเองออกจากปัญหา ตั้งสติ วิเคราะห์ให้รอบด้าน และค่อยๆ คิดหาวิธีแก้ไข จะช่วยให้เกิดความเครียดน้อยลง พยายามอยู่กับปัจจุบัน ทำปัจจุบันให้ดี พรุ่งนี้ย่อมดีกว่าแน่นอน เพราะพรุ่งนี้เป็นผลจากวันนี้ จริงๆ ”

ระยะเห็นผล ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล

กิจกรรมบำบัด จะเห็นผลในระยะที่มีประสิทธิภาพประมาณ 3-6 เดือน ส่วนโอกาสการกลับมาเป็นซ้ำจะขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงของโรค หากมีอาการวิตกกังวล เครียดในระยะเริ่มต้น ก็สามารถจะกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติได้เร็ว แต่บางกรณี เช่น ผู้ป่วยจิตเภทเรื้อรัง โรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคทางพัฒนาการ อาจจะไม่ได้หายแบบ 100% หากถูกกระตุ้น หรือมีอาการแทรกซ้อนก็มีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้อีก แต่เราจะไปโฟกัสกับความสามารถที่เพิ่มขึ้น ให้กลับมาใช้ชีวิตได้ดีที่สุดเท่าที่ตัวผู้ป่วยจะทำได้