“เปิดเผยเคล็ดลับ จัดการประจำเดือนที่มาไม่สม่ำเสมอ”
ประจำเดือน (Menstrual cycle) เป็นกระบวนการทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นในร่างกายของผู้หญิง โดยทั่วไปแล้ว ระยะห่างของรอบประจำเดือนจะอยู่ในช่วง 21-35 วัน โดยมีระยะเวลาเฉลี่ยประมาณ 28 วัน แต่ในบางครั้ง ประจำเดือนอาจมาไม่ตรงเวลาหรือมาๆ ขาดๆ ซึ่งอาจทำให้หลายคนกังวลใจ บทความนี้จะอธิบายถึงสาเหตุของประจำเดือนที่มาไม่สม่ำเสมอและวิธีการจัดการที่เหมาะสม
สาเหตุที่ทำให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ
โดยส่วนใหญ่สิ่งที่ทำให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ มักมีสาเหตุมาจากความไม่สมดุลของฮอร์โมนในร่างกายของผู้หญิง ซึ่งจะประกอบไปด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมรอบเดือนของคุณผู้หญิง ดังนั้นหากเกิดภาวะต่างๆ ที่ส่งผลต่อฮอร์โมนเพศหญิงก็จะทำให้รอบเดือนของคุณผู้หญิงมาๆ ขาดๆ ได้ ซึ่งภาวะต่างๆ ที่ว่าอาจเป็นได้ดังต่อไปนี้
- ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS) : ผู้หญิงที่มีภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบมักมีระดับฮอร์โมนแอนโดรเจนสูงผิดปกติ ฮอร์โมนนี้จะไปรบกวนการสร้างไข่และการตกไข่ ส่งผลให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอหรือไม่มา
- การใช้ยาคุมกำเนิด : ยาคุมกำเนิดบางชนิด เช่น ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม หรือยาคุมฉุกเฉิน อาจทำให้รอบเดือนเกิดความผิดปกติ เช่น มาไม่สม่ำเสมอ หรือเลือดออกไม่เป็นรอบ เนื่องจากในยาคุมกำเนิดจะเข้าไปทำให้ระบบฮอร์โมนในร่างกายของคุณผู้หญิงเกิดความไม่สมดุล
- ความเครียด : ความเครียดทั้งทางจิตใจและทางกายสามารถส่งผลกระทบต่อสมองส่วนที่ควบคุมการหลั่งฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการตกไข่ หากมีความเครียดมากอาจทำให้ประจำเดือนมาช้าหรือมาไม่สม่ำเสมอได้
- การเปลี่ยนแปลงน้ำหนักอย่างรวดเร็ว : การเพิ่มหรือลดน้ำหนักอย่างรวดเร็วสามารถส่งผลต่อระดับฮอร์โมนในร่างกาย ทำให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ
- เข้าสู่วัยหมดประจำเดือน : สำหรับผู้หญิงที่อายุเริ่มมากขึ้น วัยหมดประจำเดือนที่กำลังใกล้เข้ามาเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอได้ เนื่องจากในช่วงนั้นร่างกายกำลังปรับตัวให้เข้าสู่ภาวะที่ไม่ต้องมีประจำเดือนอีกต่อไป
นอกจากนี้ ปัญหาสุขภาพอื่นๆ ก็สามารถส่งผลต่อการทำให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอได้ เช่น โรคไทรอยด์ทั้งในรูปแบบที่ทำงานมากเกินไป (Hyperthyroidism) หรือทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism) รวมถึงการติดเชื้อในระบบสืบพันธุ์ หรือโรคทางนรีเวชต่างๆ
วิธีการจัดการกับประจำเดือนที่มาไม่สม่ำเสมอ
- การจัดการความเครียด : หากพบว่าตัวเองอยู่ในภาวะเครียดหรือมีเรื่องที่น่ากังวลใจ ลองหาวิธีจัดการความเครียดที่เหมาะสมและทำให้ร่างกายผ่อนคลายลง เช่น การฝึกสมาธิ โยคะ หรือออกกำลังกายเบาๆ เพื่อช่วยลดความเครียดที่อาจรบกวนการทำงานของฮอร์โมนในร่างกาย
- การดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง : เช่น การรักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม ออกกำลังกายอย่างพอดี และรับประทานอาหารครบ 5 หมู่ และหลีกเลี่ยงการลดหรือเพิ่มน้ำหนักอย่างรวดเร็วเกินไป ก็จะสามารถช่วยให้รอบเดือนกลับมาปกติได้
- การติดตามรอบเดือน : การจดบันทึกการมาของประจำเดือนและอาการที่เกี่ยวข้องในแต่ละรอบ จะช่วยให้เห็นถึงความผิดปกติที่เกิดขึ้นของรอบเดือน และยังสามารถให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่แพทย์ได้หากมีการซักประวัติโดยแพทย์
- ปรึกษาแพทย์ : หากประจำเดือนของคุณผู้หญิงมาไม่สม่ำเสมอเป็นระยะเวลานาน หรือมีอาการผิดปกติอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับประจำเดือน เช่น มีอาการปวดท้องมาก หรือเลือดออกมากเกินไป ควรปรึกษาแพทย์ผู้ชำนาญการเพื่อรับคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสม
และที่สำคัญ...อย่าตกใจจนเกินไป เพราะในบางครั้งการมีประจำเดือนที่มาไม่ปกติหรือมาๆ ขาดๆ ก็อาจเกิดขึ้นได้ในผู้หญิงที่ร่างกายปกติโดยไม่มีสาเหตุร้ายแรงใดๆ
อย่างไรก็ตาม ประจำเดือนที่มาไม่สม่ำเสมอ อาจเป็นสัญญาณว่าร่างกายของคุณกำลังพยายามบอกอะไรบางอย่าง ดังนั้น อย่ามองข้ามความผิดปกติเหล่านี้ การพยายามใส่ใจดูแลสุขภาพตัวเองอย่างต่อเนื่องและการติดตามรอบเดือนเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้รอบเดือนของคุณกลับมาสม่ำเสมอ และหากรู้สึกว่ามีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นหรือพบความผิดปกติที่กล่าวมาข้างต้นกับร่างกาย ควรไปพบแพทย์เพื่อรับคำปรึกษาจากแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง
บทความโดย
แพทย์หญิงญัฐณิชา สิมะโรจนา
แพทย์ประจำสาขาสูตินรีเวช
โรงพยาบาลเปาโล สมุทรปราการ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพสตรี
โรงพยาบาลเปาโล สมุทรปราการ
โทร. 02-363-2000 ต่อ 2201-2202
รับข่าวสารและกิจกรรมทางสุขภาพดีๆได้ที่