หัวใจเต้นผิดจังหวะ…ภัยเงียบที่น่ากลัวกว่าที่คิด

โดยทั่วปกติหัวใจของคนเราสามารถปล่อยกระแสไฟฟ้าได้เอง โดยมีอัตราการปล่อยกระแสไฟฟ้าอยู่ที่ประมาณ 60-100 ครั้งต่อนาที เมื่อเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจถูกกระแสไฟฟ้าก็จะเกิดการหดตัวขึ้น จึงเกิดเป็นจังหวะการเต้นของหัวใจขึ้นมา แต่เมื่อเกิดความผิดปกติต่อการปล่อยกระแสไฟฟ้าออกมา อาจทำให้เกิดภาวะที่เรียกว่า “หัวใจเต้นผิดจังหวะได้”

 

หัวใจเต้นผิดจังหวะ คืออะไร?

เป็นการที่จังหวะการเต้นของหัวใจผิดปกติ จากภาวะที่ตำแหน่งบางตำแหน่งในหัวใจปล่อยกระแสไฟฟ้าออกมาผิดปกติ ส่งผลให้การเต้นของหัวใจมีอาการเต้นเร็วผิดปกติ (เร็วกว่า 100 ครั้งต่อนาที) หรือเต้นช้าผิดปกติ (น้อยกว่า 60 ครั้งต่อนาที) หรือเต้นเร็วสลับช้าไม่สม่ำเสมอ ทำให้การสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงยังส่วนต่างๆ ของร่างกายไม่มีประสิทธิภาพตามไปด้วย จนเกิดเป็นลิ่มเลือดที่สามารถไปอุดตามอวัยวะต่างๆ ในร่างกายได้

 

สาเหตุของ “หัวใจเต้นผิดจังหวะ” มีหลายปัจจัย

• มีความผิดปกติของโครงสร้างหัวใจมาแต่กำเนิด เช่น ลิ้นหัวใจรั่ว หลอดเลือดหัวใจตีบ กล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ เป็นต้น
• โรคบางชนิดที่ส่งผลต่อจังหวะการเต้นของหัวใจ เช่น โรคเบาหวาน โรคไขมันในหลอดเลือดสูง โรคไตวายเรื้อรัง ความดันโลหิตสูง มีภาวะต่อมไทรอยด์ผิดปกติ หรือมีภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ เป็นต้น
• การเสื่อมสภาพของหัวใจในผู้สูงอายุ เนื่องจากมีการใช้งานมาเป็นเวลานาน ส่งผลให้อาจมีภาวะหัวใจเต้นช้าผิดปกติ
• ยาหรือสารเสพติดบางชนิด เช่น สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ ทานยาที่มีส่วนผสมของแอมเฟตามีน หรือยาที่มีฤทธิ์กระตุ้นหัวใจ
• เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน เช่น กาแฟ ชา เครื่องดื่มชูกำลัง หรือน้ำอัดลม
• ความเครียด และความวิตกกังวล

 

สัญญาณเตือน! โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ

จากการที่จังหวะการเต้นของหัวใจผิดปกติ ทำให้เลือดสูบฉีดไปยังอวัยวะต่างๆ ในร่างกายไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร จึงส่งผลให้เกิดอาการเหล่านี้

• ตาลาย หน้ามืด หรือวิงเวียน
• วูบเป็นลมหมดสติ
• ใจสั่นผิดปกติ หรือใจสั่นอย่างรุนแรง
• เจ็บแน่นบริเวณหน้าอก หรือลิ้นปี่
• อ่อนเพลีย จนไม่มีแรง

หากพบว่าตนเองมีอาการดังกล่าว ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน แม้อาจเป็นอาการที่ไม่เกี่ยวข้องกับโรคหัวใจเต้นผิดปกติเสมอไป แต่ก็สามารถเป็นอาการที่บ่งบอกถึงความผิดปกติที่เกี่ยวกับหัวใจได้ ดังนั้นหากพบว่าตนเองมีอาการดังกล่าว ควรรีบไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางโดยด่วน เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด

 

การวินิจฉัยโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ

หากพบว่าตนเองมีอาการที่เกี่ยวข้องกับโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ สามารถตรวจวินิจฉัยได้หลายวิธี ดังนี้

• การเอกซเรย์หน้าอก (Chest X-ray)
• การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiogram: ECG)
• การตรวจด้วยเครื่องบันทึกคลื่นหัวใจตลอดระยะเวลา 24-48 ชั่วโมง โดยใช้ Holter Monitoring
• การตรวจสมรรถภาพหัวใจขณะออกกำลังกาย (Exercise Stress Test : EST)
• การตรวจหัวใจด้วยคลื่นเสียงสะท้อนความถี่สูง (Echocardiogram)
• การตรวจระบบการนำไฟฟ้าภายในหัวใจ (Cardiac electrophysiology study)

 

อันตรายที่อาจตามมากับโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ!

ความน่ากลัวของโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะคือ หากเกิดภาวะที่เรียกว่า ภาวะหัวใจห้องบนสั่นพริ้ว ที่เป็นความผิดปกติของการบีบตัวของหัวใจห้องบน ส่งผลให้หัวใจเต้นผิดปกติทำให้สูบฉีดเลือดได้น้อยลง จนอาจนำไปสู่ ภาวะหัวใจวาย ที่เป็นเหตุที่ทำให้เสียชีวิตได้ อีกทั้งเมื่อจังหวะการเต้นของหัวใจผิดปกติมักจะเกิดลิ่มเลือดที่สามารถไปอุดตันบริเวณต่างๆ ในร่างกาย โดยเฉพาะหลอดเลือดในสมอง ที่เป็นสาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสเสียชีวิตได้

 

หัวใจเต้นผิดจังหวะ...รักษาอย่างไร?

การรักษาโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะจะเป็นการรักษาเพื่อให้หัวใจกลับมาเต้นปกติ โดยวิธีการรักษามีด้วยกันหลายวิธี เช่น การรักษาด้วยยา การรักษาด้วยไฟฟ้า การรักษาด้วยการใช้คลื่นเสียง หรือการรักษาด้วยเครื่องกระตุกหัวใจ เป็นต้น รวมถึงในบางรายอาจมีการให้ยาละลายลิ่มเลือดร่วมด้วย

ทั้งนี้ผู้ป่วยในแต่ละรายมักมาด้วยอาการที่มีความรุนแรงแตกต่างกัน การใช้วิธีรักษาโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะจึงแตกต่างกันไปในแต่ละราย อีกทั้งการเลือกวิธีการรักษาจะขึ้นอยู่กับผลวินิจฉัยที่พบและดุลยพินิจของแพทย์ด้วย


 

ป้องกันอย่างไร? ให้ห่างไกลโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ

หากไม่ต้องการให้ตนเองเสี่ยงเป็นโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ ควรที่จะหลีกเลี่ยงปัจจัยที่อาจก่อให้เกิดโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ เช่น งดสูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ งดเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงความเครียดหรือวิตกกังวล หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และควรตรวจเช็คสุขภาพเพื่อเช็คความผิดปกติของร่างกายอย่างสม่ำเสมอ

 

บทความโดย
แพทย์หญิง กิติยวดี พิริยะพงศ์ 
แพทย์ประจำสาขาอายุรกรรมหัวใจและหลอดเลือด
โรงพยาบาลเปาโล สมุทรปราการ

• ไขมันในเลือดสูง..เสี่ยงสารพัดโรค
• ตรวจประเมินสุขภาพก่อนร่างกายแสดงอาการ
• ทำไมเราถึงต้องตรวจสุขภาพทุกปี

สอบถามรายละเอียด
แผนก อายุรกรรมหัวใจและหลอดเลือด อาคาร 1 ชั้น 3
โรงพยาบาลเปาโล สมุทรปราการ
โทร 02-363-2000 ต่อ 2325-2326