ปัญหาสุขภาพสตรี...กับการรักษาด้วยการผ่าตัดผ่านกล้องโรคทางนรีเวช

ผู้หญิงที่มาพบแพทย์ส่วนหนึ่ง มักมาด้วยกลุ่มอาการปวดท้องน้อยเรื้อรัง ประจำเดือนผิดปกติ หรือคลำเจอก้อนในช่องท้อง ซึ่งการตรวจหาสาเหตุของอาการดังกล่าว สูตินรีแพทย์อาจจำเป็นต้องให้ตรวจภายในหรือทำอัลตร้าซาวด์ เพื่อการวินิจฉัยในกลุ่มโรคต่างๆ อาทิ เยี่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เนื้องอกในโพรงมดลูก ถุงน้ำรังไข่ หรือมะเร็งปากมดลูก ซึ่งโรคต่างๆ เหล่านี้สามารถรักษาได้ด้วยเทคโนโลยีการผ่าตัดผ่านกล้องโรคทางนรีเวช

 

การผ่าตัดผ่านกล้องโรคทางนรีเวช คืออะไร?

การผ่าตัดผ่านกล้องโรคทางนรีเวช Laparoscope Surgery เป็นการผ่าตัดโดยการสอดอุปกรณ์ผ่าตัดและกล้องขนาดเล็กเข้าไปยังอวัยวะที่ต้องการผ่าตัด เช่น บริเวณอุ้งเชิงกราน รังไข่ มดลูก ท่อนำไข่ หรือบริเวณใกล้เคียง ผ่านรอยแผลขนาดเล็กประมาณ 1-2 ซม. จากนั้นกล้องที่สอดเข้าไปจะส่งภาพมายังจอรับภาพซึ่งทำหน้าที่แทนตาของแพทย์ และมีเครื่องมือผ่าตัดสอดเข้าไปแทนเครื่องมือผ่าตัดธรรมดา ทั้งนี้การผ่าตัดผ่านกล้องยังสามารถเข้าไปถึงจุดเล็กๆ ที่มือแพทย์ไม่สามารถเข้าไปทำการผ่าตัดได้

 

โรคทางนรีเวชที่สามารถผ่าตัดผ่านกล้องได้

• โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
• ถุงน้ำ หรือเนื้องอกที่รังไข่และมดลูก
• กลุ่มโรคมะเร็งทางนรีเวช เช่น มะเร็งโพรงมดลูก มะเร็งรังไข่ หรือมะเร็งปากมดลูก
• ปวดท้องน้อยเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ
• ตั้งครรภ์นอกมดลูก
• การรักษาโรคกลุ่มผู้มีบุตรยาก เช่น การตัดท่อนำไข่
• การรักษาโรคในโพรงมดลูก
• การทำหมัน

 

ข้อดีของการผ่าตัดผ่านกล้อง

• ช่วยลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อและอวัยวะภายใน ทำให้มีความเจ็บปวดน้อย และลดการเสียเลือดได้มาก
• ขนาดของแผลจะเล็กเพียง 1-2 ซม. ซึ่งเทียบกับการผ่าตัดแบบเปิดที่ทำให้มีแผลกว้างถึง 12-20 ซม. และกลายเป็นแผลเป็น การผ่าตัดผ่านกล้องจึงช่วยลดขนาดของแผลเป็นลงให้ได้เหลือเพียงนิดเดียว
• พักฟื้นที่โรงพยาบาลเพียง 1-2 วัน ซึ่งในบางกรณีอาจจะกลับบ้านได้ทันทีหลังการผ่าตัด จึงดีกว่าการผ่าตัดแบบเปิดที่ต้องเสียเวลาพักฟื้นนานเป็นสัปดาห์
• ช่วยลดการเกิดภาวะแทรกซ้อน และโรคแทรกซ้อนต่างๆ นับว่าปลอดภัยกว่าการผ่าตัดแบบเปิดช่องท้อง
• ช่วยลดการเกิดพังผืดในช่องท้องจากการผ่าตัดแบบเปิด
• ด้วยเทคโนโลยีกำลังขยายของกล้อง ทำให้แพทย์มองเห็นรายละเอียดของอวัยวะที่ต้องการผ่าตัดได้อย่างชัดเจน จึงทำให้การผ่าตัดเป็นไปอย่างตรงจุด ลดการกระทบต่ออวัยวะอื่นๆ

 

ข้อจำกัดของการผ่าตัดส่องกล้อง

• มีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง เนื่องจากต้องใช้อุปกรณ์ที่มีนวัตกรรมพิเศษ
• ยังไม่สามารถใช้วิธีนี้กับผู้ป่วยในบางราย ได้แก่ ผู้ป่วยที่มีโรคปอดและหัวใจขั้นรุนแรง และผู้ที่เคยผ่าตัด หรือมีพังผืดในท้องจำนวนมาก

 

วิธีการเตรียมตัว ก่อน-หลังการผ่าตัด

ก่อนการผ่าตัด

• เตรียมร่างกายให้พร้อม รับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ รวมทั้งนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
• งดน้ำ งดอาหาร อย่างน้อย 6 ชั่วโมง
• แจ้งประวัติประจำตัว การแพ้ยา โดยให้แจ้งแพทย์ทันทีที่เข้ารับการรักษา และแจ้งอีกครั้งเมื่อรู้ว่าจะต้องผ่าตัด
• งดสูบบุหรี่ และแอลกอฮอล์
• กรณีผ่าตัดลำไส้ แพทย์จะทำการล้างลำไส้ โดยจะให้ยากระตุ้นการขับถ่ายออกมาให้หมด
• ไม่สวมเครื่องประดับ เช่น แหวน สร้อยคอ ต่างหู หรือเครื่องประดับจากการเจาะตามร่างกาย หากนำติดตัวมาที่โรงพยาบาลต้องถอดเก็บไว้ในที่ที่ปลอดภัย

 

หลังการผ่าตัด

• งดน้ำ งดอาหาร ประมาณ 12-24 ชั่วโมง ตามแพทย์สั่ง
• งดสูบบุหรี่ และไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

 

วิธีดูแลตัวเองทั่วไป...ให้ห่างไกลโรคทางนรีเวช

• หลีกเลี่ยงการสวนล้างช่องคลอด
• รักษาสุขอนามัยของอวัยวะเพศภายนอก
• ควรใช้แผ่นอนามัยเฉพาะช่วงวันที่มีประจำเดือน
• หลีกเลี่ยงการใส่กระโปรง หรือกางเกงที่รัดรูปมากเกินไป
• หมั่นออกกำลังกายเป็นประจำ และพักผ่อนให้เพียงพอ
• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
• หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เนื้อสัตว์ หรืออาหารที่มีไขมันสูง
• หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนคู่นอนหลายคนหรือมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย

 

นอกจากนี้ยังควรหมั่นสังเกตประจำเดือน ทั้งรอบการมาของประจำเดือน ปริมาณของประจำเดือน และสีของประจำเดือน หากพบความผิดปกติหรือมีความสงสัยว่าจะมีความเสี่ยงโรคทางนรีเวช ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัย และรับคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยตรง