เบาหวาน คือความผิดปกติของร่างกายที่มีการผลิตฮอร์โมนอินซูลินไม่เพียงพอ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในกระแสเลือดสูง หรือต่ำเกินไป จนทำให้เกิดภาวะฉุกเฉินต่อร่างกาย
โรคนี้มีความรุนแรงสืบเนื่องมาจากที่ร่างกายไม่สามารถใช้น้ำตาลได้อย่างเหมาะสม โดยปกติน้ำตาลจะเข้าสู่เซลล์ร่างกายเพื่อใช้เป็นพลังงานภายใต้การควบคุมของฮอร์โมนอินซูลิน แต่ในผู้ที่เป็นเบาหวานจะไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผลที่ได้จึงทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น ในระยะยาวจะมีผลต่อการทำลายหลอดเลือด หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้
เบาหวานมีหลายประเภท
ทราบหรือไม่ว่าโรคเบาหวานไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในกลุ่มของผู้ใหญ่เท่านั้น หากแต่ยังเริ่มมาจากเด็กตั้งแต่วัยแรกเกิดที่อาจได้รับเชื้อมาจากมารดาทั้งก่อนคลอด หรือระหว่างคลอด รวมถึงกลุ่มวัยรุ่นที่มีความผิดปกติของอินซูลินเป็นสำคัญ ปัจจุบัน พบว่าแนวโน้มของผู้เป็นเบาหวานมีอายุต่ำลงเรื่อยๆ ยิ่งแสดงให้เห็นว่าเป็นโรคมากขึ้น โดยโรคเบาหวานมีอยู่ด้วยกัน 4 ประเภทหลัก ดังนี้
- เบาหวานชนิดที่ 1 (Type1) คือ ภาวะพร่องอินซูลินเกิดจากอินซูลินในร่างกายมีจำนวนไม่มากพอ เนื่องจากเซลล์ที่ทำหน้าที่สำคัญในการช่วยสร้างอินซูลินไม่สามารถผลิตอินซูลินใหม่ๆ ขึ้นมาได้ โดยมากมักเกิดกับผู้ที่มีอายุน้อย (อายุ 7 ปีขึ้นไป) จนถึงวัยรุ่น ซึ่งการรักษาจะใช้วิธีฉีดอินซูลิน
- เบาหวานชนิดที่ 2 (Type2) คือ ภาวะดื้ออินซูลินเป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับอินซูลินแบบปกติ แต่ไม่สามารถดึงมาใช้เป็นพลังงานใดๆ ได้ มักเกิดกับผู้ที่มีอายุมาก หรือกลุ่มผู้สูงอายุ การรักษาจะเป็นการให้ยาร่วมกับการฉีดอินซูลิน
- เบาหวานขณะตั้งครรภ์ คือภาวะที่ฮอร์โมนในร่างกายเกิดการทำงานผิดปกติไป เนื่องจากสภาพร่างกายของการตั้งครรภ์ ซึ่งถือเป็นสภาวะที่ปกติสำหรับผู้หญิง เพราะหลังคลอดบุตรแล้วร่างกายก็จะกลับคืนสู่สภาวะปกติ และโรคเบาหวานที่เกิดจากการตั้งครรภ์ก็จะสลายหายไปเองเช่นกัน แต่เมื่ออายุมากเกิน 30 ปีขึ้นไปแล้ว บุคคลกลุ่มนี้จะมีความเสี่ยงเป็นเบาหวานได้ง่ายและเร็วกว่าผู้ชาย หรือหญิงที่ไม่เคยผ่านการตั้งครรภ์ก็เช่นกัน
- เบาหวานจากโรคอื่นๆ คือการเกิดเบาหวานจากต่อมภายในร่างกายที่ผิดปกติเช่น โรคต่อมไร้ท่อ (ต่อมใต้สมอง) โรคตับอ่อน (จากการดื่มแอลกอฮอล์) โรคธาลัสซีเมีย รวมถึงโรคที่เกี่ยวข้องกับพันธุกรรม (Gene) ผิดปกติ ก็ทำให้เกิดกลายเป็นโรคเบาหวานได้ง่าย
ใครบ้าง มีโอกาสเสี่ยงต่อการเป็นเบาหวาน
- ผู้มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
- มีญาติสายตรง คือพ่อ แม่ พี่ น้อง คนใดคนหนึ่งเป็นเบาหวาน
- เป็นโรคอ้วน คือ ดัชนีมวลกายมากกว่า 25 กิโลกรัม ต่อตารางเมตร
- ไม่ออกกำลังกาย
- เคยมีประวัติตรวจพบระดับน้ำตาลในเลือดสูงผิดปกติ หรือเคยตรวจพบความทนต่อน้ำตาลบกพร่อง แต่ยังไม่ถึงเกณฑ์เป็นเบาหวาน
- เคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ หรือเคยคลอดบุตร มีน้ำหนักแรกคลอดมากกว่า 4 กิโลกรัม
- มีภาวะความดันโลหิตสูง (140/90 มิลลิเมตรปรอท)
- มีระดับไขมันในเลือดผิดปกติ (เอชดีแอล คอเลสเตอรอล มีค่าน้อยกว่า หรือเท่ากับ 40 มิลิเมตรต่อเดซิลิตร และ หรือไตรกลีเซอร์ไรด์มีค่ามากกว่า หรือเท่ากับ 150 มิลลิกรัม ต่อเดซิลิตร)
- เป็นโรครังไข่ มีถุงน้ำหลายถุง
ตรวจคัดกรองเบาหวาน เพื่อลดความเสี่ยง การตรวจคัดกรองเพื่อลดความเสี่ยงของผู้ที่เป็นเบาหวาน และผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวาน เพื่อยับยั้งโรคแทรกซ้อนที่อาจจะตามมากับผู้สูงอายุและคนที่คุณรัก เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคตับ โรคไต โรคหัวใจ รวมถึงปัญหาการมองเห็น หรือการสูญเสียดวงตาที่เกิดจากการเป็นเบาหวาน
คลินิกอายุรกรรม โรงพยาบาลเปาโล พระประแดง โทร. 02 818 9000 ต่อ 130 ,131
ปรึกษาแพทย์ออนไลน์
