ไขความลับ PCOS ถุงน้ำรังไข่หลายใบ ภัยเงียบที่ผู้หญิงต้องรู้!

PCOS หรือ Polycystic Ovary Syndrome คือ ภาวะที่รังไข่ของผู้หญิงมีถุงน้ำเล็ก ๆ จำนวนมาก ส่งผลให้ระบบฮอร์โมนทำงานผิดปกติ และมีฮอร์โมนเพศชาย (แอนโดรเจน) ที่สูงเกินไป ทำให้ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ ไม่มีการตกไข่ มีโอกาสเกิดภาวะมีบุตรยาก และเพิ่มความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวผิดปกติและมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก จากข้อมูลทางการแพทย์ พบว่าผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ประมาณ 1 ใน 10 คน หรือราวร้อยละ 10–15 อาจเป็น PCOS โดยไม่รู้ตัว


สาเหตุของ PCOS

ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าเกิดจากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน ได้แก่ ความไม่สมดุลของฮอร์โมน เช่น ฮอร์โมนเพศชายที่สูงผิดปกติ ซึ่งส่งผลต่อการตกไข่ ภาวะดื้อต่อฮอร์โมนอินซูลิน นอกจากจะพัฒนาไปสู่ภาวะนี้ได้ง่ายแล้ว ยังเพิ่มความเสี่ยงของการเป็นโรคเบาหวานในอนาคต นอกจากนี้ผู้ที่มีสมาชิกในครอบครัวเป็น PCOS ก็มีแนวโน้มเสี่ยงสูงถึงร้อยละ 50



อาการของ PCOS
ผู้หญิงที่เป็น PCOS มักแสดงอาการหลักๆ ดังนี้

- ประจำเดือนผิดปกติ ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ ขาดหายไปนาน หรือมาน้อยผิดปกติ
- อาการของฮอร์โมนเพศชายสูง เช่น มีสิวขึ้นเรื้อรัง ขนขึ้นดกผิดปกติบริเวณคาง หน้าอก หรือท้อง ผมบาง ศีรษะล้านแบบผู้ชาย
- น้ำหนักขึ้นง่ายและลดน้ำหนักยาก โดยเฉพาะการมีไขมันสะสมบริเวณหน้าท้อง
- ภาวะดื้อต่ออินซูลิน ผู้ป่วย PCOS กว่า 70% มีภาวะดื้อต่ออินซูลินร่วมด้วย ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานในอนาคต
การวินิจฉัย PCOS อาศัยอาการประจำเดือนผิดปกติ อาการของระดับฮอร์โมนเพศชายสูง ร่วมกับการตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงพบถุงน้ำหลายใบในรังไข่


PCOS กับภาวะมีบุตรยาก

PCOS เป็นสาเหตุสำคัญของภาวะมีบุตรยากในผู้หญิง เพราะไม่มีการตกไข่อย่างสม่ำเสมอ จึงทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์ลดลง อย่างไรก็ตาม ผู้หญิงที่เป็น PCOS หากได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม ก็ยังสามารถตั้งครรภ์ได้สำเร็จมากร้อยละ 70–80



แนวทางการรักษา PCOS

แม้ว่า PCOS จะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถควบคุมอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยแนวทางการรักษาจะมุ่งเน้นไปที่การปรับพฤติกรรมและการใช้ยา

1.การปรับพฤติกรรม

- ลดน้ำหนัก การลดน้ำหนักลงเพียงร้อยละ 5-10 ของน้ำหนักตัวเริ่มต้น สามารถช่วยให้การตกไข่กลับมาเป็นปกติได้
- โภชนาการ เน้นรับประทานอาหารที่มีใยอาหารสูง ลดน้ำตาล แป้ง และอาหารแปรรูป
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ แนะนำให้ออกกำลังกายแบบปานกลางอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์

2.การใช้ยา หากการปรับพฤติกรรมยังไม่เพียงพอ แพทย์อาจพิจารณาให้ยาร่วมด้วย เช่น

- ยาคุมกำเนิด เพื่อช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนและควบคุมประจำเดือนให้มาปกติ
- ยา Metformin เพื่อช่วยควบคุมระดับน้ำตาลและปรับปรุงภาวะดื้อต่ออินซูลิน
- ยากระตุ้นการตกไข่ สำหรับผู้ที่ต้องการมีบุตร


การตั้งครรภ์เมื่อเป็น PCOS

ผู้หญิงที่เป็น PCOS สามารถตั้งครรภ์ได้ หากได้รับการดูแลและวางแผนที่เหมาะสม จากการศึกษาพบว่าหากผู้หญิงที่เป็น PCOS สามารถลดน้ำหนักลงได้อย่างน้อยร้อยละ 10 โอกาสในการตั้งครรภ์จะเพิ่มขึ้นเกือบสองเท่าเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้ควบคุมน้ำหนักเลย

 

ภาวะ PCOS (Polycystic Ovary Syndrome) แม้จะฟังดูซับซ้อน แต่เป็นภาวะที่ผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์จำนวนไม่น้อยต้องเผชิญ อย่างไรก็ตาม ด้วยความเข้าใจในสาเหตุ อาการ และแนวทางการรักษาที่เหมาะสมโดยสูตินรีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ผู้ป่วย PCOS ก็สามารถควบคุมอาการต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากมีประจำเดือนผิดปกติ สิวขึ้นเรื้อรัง ขนดก หรือผมร่วงผิดปกติ ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรเข้าพบสูตินรีแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและการดูแลอย่างถูกต้องและทันท่วงที เพื่อให้คุณมีสุขภาพที่ดีและสามารถมีบุตรได้ตามที่ปรารถนา

 



สอบถามรายละเอียดข้อมูลเพิ่มเติม
แผนกสูตินรีเวช โรงพยาบาลเปาโล เกษตร
โทร. 02 1500 900 ต่อ 5420 
Facebook : โรงพยาบาลเปาโล เกษตร
Line official account : Paolo Hospital Kaset
Line ID : @paolokaset