รากฟันเทียม...สำคัญอย่างไร

          สุขภาพช่องปากและฟันที่ดี มีความแข็งแรงสามารถบดเคี้ยวอาหารได้อย่างสมบูรณ์เป็นปกติที่มาพร้อมกับรอยยิ้มที่สดใสและมั่นใจ จำเป็นต้องได้รับการใส่ใจดูแลอย่างถูกต้องเหมาะสมในทุก ๆ วัน  หากพบว่ามีความผิดปกติ หรือมีปัญหาเกิดขึ้น ควรเข้าพบทันตแพทย์ให้ตรวจวินิจฉัยอาการเพื่อวางแผนการรักษาและดูแลแก้ไข

เหงือกและฟัน ที่สุขภาพดี ต้องมีลักษณะอย่างไร

·                  ฟัน ที่สุขภาพดีต้องไม่ผุเป็นโพรง ไม่มีอาการเจ็บหรือเสียวเมื่อใช้กัด หรือเมื่อเคาะ ควรสามารถใช้เคี้ยวอาหารได้อย่างปกติ และควรมีรูปร่างที่ไม่เล็กหรือใหญ่เกินไป ซึ่งขนาดรูปร่างฟันนั้นอาจสัมพันธ์กับการเกิดช่องว่างระหว่างฟันหรือฟั้นซ้อนเกได้  โดยปกติฟันจะมีสีออกเหลืองเล็กน้อย ซึ่งเป็นสีตามธรรมชาติ เมื่ออายุมากสีของฟันจะเข้มขึ้นซึ่งถือเป็นเรื่องปกติ และหากต้องการให้ฟันมีสีขาวสว่างขึ้นอาจสามารถแก้ไขได้ด้วยการฟอกสีฟัน  หรือ หากสีฟันมีความผิดปกติมาก ๆ อาจจำเป็นต้องทำวีเนียเพื่อปิดสีฟันที่ผิดปกตินั้น

·               เหงือก ที่ปกติจะมีสีชมพูซีดแต่อาจมีสีคล้ำดำได้ จะขึ้นอยู่กับลักษณะทางพันธุกรรมเป็นสำคัญ เมื่อแปรงฟันตามปกติจะไม่มีเลือดออก ไม่มีอาการปวด โดยหากพบว่าเหงือก บวมแดงมีเลือกออกขณะแปรงฟัน หรือ มีอาการปวดตุ๊บๆ ตื้อๆ  อาจเป็นอาการแสดงของโรคเหงือกอักเสบได้

ฟันผุทะลุโพรงประสาทฟัน สามารถทำการรักษาได้หลายแบบ

โรคฟันผุ ถือเป็นปัญหาสุขภาพฟันที่พบได้บ่อย แต่หากพิจารณาจากกระบวนการเกิดแล้วจำเป็นต้องมี 4 องค์ประกอบสำคัญร่วมกัน คือ เมื่อเรารับประทานอาหารที่มีน้ำตาลเป็นองค์ประกอบ จุลินทรีย์ (plaque) ในช่องปากจะใช้นำตาลนั้นในการผลิดกรดออกมา ซึงต้องมีระยะเวลาที่นานเพียงพอ ร่วมกับมีสภาพแวดล้อมในช่องปากที่เหมาะสม เช่น ปริมาณของน้ำลายที่น้อย หรือ ลักษณะตัวฟันที่มีร่องลึก หรือ ซอกฟันด้านประชิดที่ทำความสะอาดได้ยาก เมื่อรวมกันทั้ง 4 ปัจจัยนี้แล้วจึงจะเกิดโรคฟันผุขึ้นได้

 ดังนั้นเราจึงสามารถป้องกันฟันผุได้โดยการแปรงฟันให้สะอาดและถูกวิธีเป็นประจำอย่างน้อย 2 ครั้งทุกวัน ร่วมกับการใชใหมขัดฟันทำความสะอาดซอกฟันอย่างทั่วถึง และแนะนำลดความถี่ในการบริโภคอาหารที่มีส่วนประกอบเป็นน้ำตาลเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดฟันผุได้  แต่หากพบฟันผุจนทะลุโพรงประสาทฟันแล้ว การรักษารากฟันธรรมชาติไว้ถือเป็นทางเลือกแรกที่เหมาะสม แต่หากไม่สามารถบูรณะฟันนั้นได้แล้ว การถอนแล้วใส่ฟันเทียมทดแทนก็สามารถทำได้ โดยการ ใส่รากฟันเทียม ก็เป็นหนึ่งในทางเลือกที่เป็นไปได้

สิ่งที่แตกต่างในรากฟันเทียม คือ การไม่มีเอ็นยึดปริทันต์ที่ช่วยในการกระจายแรงบดเคี้ยวเหมือนในฟันธรรมชาติ และถึงแม้ตัวครอบของรากฟันเทียมจะไม่เกิดการผุเหมือนโรคฟันผุ แต่รากฟันเทียมยังสามารถเกิดโรครากฟันเทียมอักเสบที่คล้ายกับโรคเหงือกอักเสบในฟันธรรมชาติได้ด้วยเช่นกัน แต่อย่างไรก็ตามเมื่อเทียบกันหากไม่สามารถเก็บฟันซี่นั้นใว้ได้แล้วและจำเป็นต้องถอนฟันธรรมชาติทิ้งไป “รากฟันเทียม” ก็ถือเป็นประโยชน์อย่างมาก ในการช่วยฟื้นคืนคุณภาพการบดเคี้ยว ให้กลับมาทำงานได้อย่างเป็นปกติดังเดิม

รากฟันเทียม วัสดุทดแทน รากฟันธรรมชาติ

           รากฟันเทียม ที่ผลิตมาจากไทเทเนียม ได้ถูกนำมาใช้ทดแทนรากฟันธรรมชาติ  โดยทำหน้าที่ยึดฟันเข้ากับกระดูก ในลักษณะคล้ายการขันนอต (ส่วนของรากฟันเทียม) ฝังลงไปในกระดูก จากนั้นจะมีการต่อครอบฟันขึ้นมาจากตัวรากฟันเทียมเพื่อเป็นฟันอีกหนึ่งซี่  ซึ่งมีอายุการใช้งานนานหลายปีขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานของแต่ละบุคคล รวมถึงการดูแลรักษาทำความสะอาด ดังนั้นหลังจากได้รับการผ่าตัดฝังรากฟันเทียม จึงจำเป็นต้องเข้ารับตรวจสุขภาพฟันเพื่อติดตามอาการความสมบูรณ์ของรากเทียม พร้อมตรวจสุขภาพเหงือกและฟันในทุก 3 – 6 เดือน แล้วแต่กรณี

การทำรากฟันเทียม จะประกอบไปด้วย 2 ขั้นตอนสำคัญ คือ

            1.    การผ่าตัดฝังรากฟันเทียม ทันตแพทย์จะทำการตรวจสุขภาพของช่องปาก ว่ามีตำแหน่งสันเหงือกที่เหมาะสมสามารถฝังรากเทียมได้หรือไม่ เพื่อพิจารณาความพร้อมของตำแหน่งที่จะฝังรากฟันเทียม บางกรณีอาจจำเป็นต้องปลูกกระดูกเตรียมพื้นที่ในการฝังรากฟันเทียมให้เรียบร้อยแล้วจึงทำการผ่าตัดฝังรากฟันเทียม สำหรับการปลูกระดูก ถือเป็นอีกเทคนิคหนึ่งที่ถูกนำมาใช้สำหรับการเสริมแต่งบริเวณที่จะทำการฝังรากฟันเทียม โดยเป็นการนำกระดูกจากตำแหน่งอื่น ๆ ของร่างกาย หรือการนำกระดูกเทียมมาใช้ และในบางกรณีก็สามารถทำการฝังรากฟันเทียมพร้อมกับการปลูกกระดูกได้เลย

               2. การครอบฟันบนรากฟันเทียม ในขั้นตอนนี้จะเป็นกระบวนที่ต่อเนื่องหลังจากการผ่าตัดฝังรากฟันเทียม โดยมีการเว้นระยะเวลาประมาณ 1-1.5 เดือน หลังจากผ่าตัดฝังรากฟันเทียมแล้วแต่กรณี ถ้าหากมีการปลูกเติมกระดูกอาจจำเป็นต้องรอนานขึ้น เพื่อให้รากฟันเทียมติดกับกระดูกอย่างสมบูรณ์ จากนั้นจะทำการพิมพ์ปากแล้วทำการต่อครอบฟันขึ้นมาให้สามารถใช้งานได้อย่างเป็นธรรมชาติอีกครั้ง

การดูแลรักษาสุขภาพช่องปากหลังทำรากฟันเทียม

สามารถทำความสะอาดได้ตามปกติ เช่นเดียวกับฟันธรรมชาติ และเพื่อคงประสิทธิภาพการใช้งานของรากฟันเทียมรวมทั้งป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดจากการบิ่นแตกหักของครอบฟันบนรากเทียมที่อาจเกิดขึ้น แนะนำควรหลีกเลี่ยงการเคี้ยวของแข็ง  เพื่อให้ฟันมีความแข็งแรงคงประสิทธิภาพที่ดีสำหรับการบดเคี้ยวที่ยาวนาน

บทความโดย : ผศ.ทพ.ดร. ธนาศักดิ์ รักษ์มณี

ทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านทันตกรรมหัตถการ 
ชำนาญการด้านทันตกรรมเพื่อความสวยงาม โรคเหงือก และรากเทียม ประจำโรงพยาบาลเปาโล เกษตร

สอบถามรายละเอียดข้อมูลเพิ่มเติม

แผนกทันตกรรม โรงพยาบาลเปาโล เกษตร โทร. 02 1500 900 ต่อ 5145

Line official account : Paolo Hospital Kaset

Line ID : @paolokaset