วัคซีนเอชพีวี พัฒนามาเพื่อใช้ป้องกันการเกิดโรคมะเร็งปากมดลูกซึ่งมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อเอชพีวี ในกรณีที่ผู้ป่วยเป็นโรคมะเร็งปากมดลูกแล้ว การได้รับวัคซีนหลังเป็นมะเร็งปากมดลูกยังจะได้ประโยชน์ในด้านของการป้องกันโรคมะเร็งชนิดอื่นๆ ในสตรี เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า การตรวจสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญที่ควรทำเป็นประจำทุกปี แต่นอกจากการตรวจสุขภาพโดยทั่วไปแล้ว การตรวจสุขภาพของช่องท้องก็ไม่ควรมองข้าม เพราะภายในช่องท้องนั้นมีอวัยวะสำคัญมากมาย วันนี้เราก็จะพาทุกคนไปรู้จักกับการคัดกรองโรคด้วยเครื่องมือพิเศษที่เรียกว่า “อัลตร้าซาวนด์” ทั้งบริเวณช่องท้องส่วนบนและส่วนล่างว่าแต่ละแบบนั้นมีประโยชน์อย่างไร และสามารถช่วยสแกนโรคอะไรได้บ้าง

อยากจะฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก ควรตรวจหาเชื้อเอชพีวีก่อนหรือเปล่า?

ในกรณีไม่เคยมีเพศสัมพันธ์มาก่อน โอกาสที่จะเคยติดเชื้อไวรัส HPV นั้นมีน้อยมาก คือไม่ถึง 1% ดังนั้น จึงไม่จำเป็นต้องตรวจหาเชื้อก่อน แต่สำหรับสตรีที่เคยมีเพศสัมพันธ์แล้ว และอยากตรวจหาเชื้อเอชพีวีซึ่งเรียกว่าการตรวจ "HPV DNA" ผลที่ได้ก็จะทำให้ทราบว่ามีการติดเชื้อเอชพีวีที่อาจมีผลต่อการเกิดมะเร็งปากมดลูกมาแล้วหรือเปล่า แต่ทั้งนี้การตรวจตามโรงพยาบาลทั่วไปก็ยังไม่อาจระบุผลได้ว่าเป็นสายพันธุ์ใดแน่ที่ติดมา หากต้องการตรวจเพิ่มเติมเพื่อให้ทราบถึงสายพันธุ์อาจจะต้องปรึกษาแพทย์เพื่อส่งตรวจแบบเจาะลึก กรณีที่ตรวจพบว่าติดเชื้อ HPV แล้ว แต่ไม่ทราบว่าเป็นสายพันธุ์ใด การฉีดวัคซีนก็ยังถือว่ามีประโยชน์ เพราะจะได้ป้องกันการติดสายพันธุ์ใหม่และลดการติดซ้ำในสายพันธุ์เดิม โดยวัคซีน HPV สามารถป้องกันได้ถึง 4 สายพันธุ์ อันจะส่งผลดีต่อการลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งปากมดลูก มะเร็งในช่องคลอด และมะเร็งปากช่องคลอด รวมทั้งโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากเชื้อเอชพีวี อย่างหูดหงอนไก่ที่อวัยวะเพศได้

ถ้าเคยมีเพศสัมพันธ์แล้ว การฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกจะให้ผลดีเหมือนกับคนที่ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์หรือไม่?

จะต้องขึ้นอยู่กับว่า เคยมีการติดเชื้อเอชพีวีมาก่อนหรือไม่ ถ้ายัง ก็ได้รับประโยชน์ที่เท่าเทียมกัน แต่ถ้าเคยได้รับเชื้อเอชพีวีบางสายพันธุ์มาแล้ว ก็ยังได้ประโยชน์ในการป้องกันการติดเชื้อจากสายพันธุ์อื่นๆ หรือแม้แต่การติดเชื้อเพิ่มเติมซ้ำในสายพันธุ์เดิมที่ติดมาแล้ว กล่าวโดยสรุปก็คือไม่ว่าจะเคยได้รับเชื้อมาก่อนหรือไม่ ก็ยังนับว่ามีประโยชน์อย่างมาก

เคยได้ยินว่า ถ้ามีคู่นอนหรือมีสามีเพียงคนเดียวจะปลอดภัยจากมะเร็งปากมดลูก จริงหรือไม่?

การมีคู่นอนคนเดียว หรือมีสามีคนเดียว ย่อมลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชพีวีได้ดีกว่าการมีคู่นอนหลายคน แต่จากสถิติก็พบได้ว่า ผู้หญิงที่มีคู่นอนคนเดียวกว่าครึ่งก็พบการติดเชื้อเอชพีวีได้ใน 2-3 ปีแรกที่เริ่มมีเพศสัมพันธ์ ดังนั้นการฉีดวัคซีนจะช่วยให้ลดการติดเชื้อเพิ่มซ้ำๆ และการมีคู่นอนคนเดียวย่อมลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเพิ่มทั้งสายพันธุ์ที่เคยติดแล้วและสายพันธุ์อื่นๆ ด้วย

หากป่วยเป็นมะเร็งปากมดลูกแล้ว การฉีดวัคซีนจะมีประโยชน์ไหม?

วัคซีนเอชพีวี พัฒนามาเพื่อใช้ป้องกันการเกิดโรคมะเร็งปากมดลูกซึ่งมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อเอชพีวี ในกรณีที่ผู้ป่วยเป็นโรคมะเร็งปากมดลูกแล้ว การได้รับวัคซีนหลังเป็นมะเร็งปากมดลูกยังจะได้ประโยชน์ในด้านของการป้องกันโรคมะเร็งชนิดอื่นๆ ในสตรี เช่น มะเร็งในช่องคลอด มะเร็งปากช่องคลอด รวมทั้งโรคติดต่อที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อเอชพีวี เช่น โรคหูดหงอนไก่ที่อวัยวะเพศด้วย

เมื่อฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกแล้ว จะมีผลข้างเคียงอะไรบ้างหรือไม่ ?

อาการข้างเคียงที่พบส่วนใหญ่ก็จะเหมือนกับอาการที่ได้รับวัคซีนชนิดอื่นๆ ทั่วไป เช่น มีอาการบวมแดงเล็กน้อยบริเวณที่ฉีด จากสถิติยังไม่พบว่ามีผู้ที่เกิดอาการข้างเคียงอย่างรุนแรงจากการฉีดวัคซีนเอชพีวี