ปรับพฤติกรรม ก็ลดความเสี่ยงโรคริดสีดวงทวารได้ ริดสีดวงทวารนั้นเกิดจาก เส้นเลือดดำบริเวณทวาร หรือส่วนปลายของลำไส้ใหญ่ เกิดอาการบวมพองยื่นนูนออกมา ซึ่งสาเหตุของการเกิดนั้น มีหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดริดสีดวง แต่ก็ไม่ต้องกังวลไปเพราะการเกิดริดสีดวงนั้นบริเวณของรอยโรคนั้นจะเกิดอย่างช้าๆ มีระยะเวลาแสดงอาการพอสมควร หากเราเฝ้าสังเกตอาการและรู้ทันก่อนโรคลุกลาม ก็สามารถรักษาหาย ลดความเสี่ยงได้เช่นกัน
แค่ปรับพฤติกรรมก็ลดเสี่ยงได้- ทานไฟเบอร์ พบมากในผัก ผลไม้ประเภทแครอท บล็อคโคลี กล้วยน้ำว้า มะละกอ มะขาม ลูกพรุน ส้มและถั่วเป็นต้น เพราะผักหรือผลไม้ที่มีกากใยนั้นดีต่อระบบขับถ่าย
- การขับถ่ายในทุกเช้า ร่างกายของเรานั้นมีเวลาในการทำงาน ไม่ว่าจะเป็นใช้เวลานอนหลับที่เพียงพอในแต่ละวัน การขับถ่ายก็เช่นกัน เราจึงควรพยายามขับถ่ายให้เป็นในช่วงเช้า เพื่อฝึกฝนร่างกายให้มีระเบียบวินัยในการใช้ชีวิต
- เปลี่ยนอิริยาบถ การนั่งนานๆ เป็นการเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นริดสีดวงทวารโดยไม่รู้ตัว แต่เราสามารถแก้ได้ด้วยการสลับกันลุกเดินบ้าง เพราะการนั่งนานๆ นั้นเพิ่มโอกาสให้เลือดคั่งบริเวณทวารหรือก้น จนเส้นเลือดเกิดการโป่งเกิดเป็นเส้นเลือด
- ดื่มน้ำตามปริมาณที่ร่างกายต้องการ หากเราดื่มน้ำน้อยเกินไป ลำไส้จะไม่มีน้ำเพียงพอไปขับของเสียออกจากร่างกาย
สาเหตุการเกิดปัจจัยริดสีดวงทวาร- ท้องผูกบ่อย ท้องเสียเรื้อรัง ไม่ว่าเราจะมีพฤติกรรมอย่างไรที่ทำให้เกิดท้องผูกบ่อยๆ ทำให้เป็นปัจจัยเสี่ยงให้เกิดริดสีดวงได้
- นั่งถ่ายอุจาระนานๆ อย่างที่กล่าวไปในส่วนของพฤติกรรมเสี่ยง ว่าการนั่งนานๆ ทำให้เลือดมีโอกาสไปคั่งบริเวณก้นหรือทวารหนักได้ ฉะนั้นการนั่งนานๆ จึงเป็นพฤติกรรมที่ควรหลีกเลี่ยง
- อายุที่เพิ่มขึ้น เป็นอีกสาเหตุ เมื่อร่างกายนั้นอายุมากขึ้น อวัยวะต่างๆ ก็เสื่อมสภาพตามวัย
- การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก ทำให้เส้นเลือดบริเวณทวารหนักนั้นได้รับการเสียดสี จนบางครั้งเกิดอาการบวมพอง เลือดคั่งก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุได้เช่นกัน
อาการแบบไหนที่ควรระวัง- เกิดอาการเจ็บบริเวณทวารหนัก
- มีอาการคันบริเวณทวารหนัก
- มีก้อนนูนออกมาขณะอุจจาระ บางครั้งก็หายไปเอง แต่บางครั้งก็ยังมีอยู่ มีอาการบวม อักเสบ บางครั้งทำให้นั่งไม่สะดวก
- มีเลือดออกขณะอุจจาระ
การรักษาริดสีดวงทวารหนักนั้นสามารถทำได้หลายวิธี อยู่กับอาการและแพทย์วินิจฉัย- การเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต หลีกเลี่ยงการกระทำต่างๆ ที่สร้างความเสี่ยงให้เกิดโรค ไม่ว่าจะเป็นการกิน การนั่งนานๆ การเล่นมือถือขณะขับถ่าย
- การนั่งแช่น้ำอุ่น จะช่วยลดการอักเสบ กระตุ้นให้เส้นเลือดหดตัว โดยให้นั่งแช่น้ำอุ่นเอาไว้ประมาณ 10-15 นาที โดยทำก่อนและหลังอุจจาระ หรือมีอาการ
- การใช้ยา ไม่ว่าจะเป็นการทาน ฉีดยา หรือใช้ยาเหน็บเพื่อรักษาตามอาการ ลดอาการปวด บวด อักเสบ
- การจี้ริดสีดวงออก วิธีนี้ทำได้เมื่อแพทย์วินิจฉัยแล้วเท่านั้น เพราะลักษณะขอริดสีดวงของแต่ละคนที่เกิดขึ้นนั้นแตกต่างกันออกไป
- การใช้หนังยางรัด โดยวิธีนี้ต้องผ่านการวินิจฉัยและแนะนำจากแพทย์เท่านั้น เพราะวิธีการใช้ยางรัดนั้นใช้ได้กับริดสีดวงที่มีลักษณะยื่นออกมาจาก ทวารหนัก โดยจะใช้หนังยางรัดเพื่อให้ริดสีดวงนั้นฝ่อตัวและหลุดออกมาเอง
- การผ่าตัดริดสีดวงนั้น เหมาะสำหรับผู้ที่มีริดสีดวงขนาดใหญ่ เป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิต ซึ่งก้อนริดสีดวงนั้นจะมีขนาดใหญ่ มีอาการบวม อักเสบอยู่บ่อยครั้ง
เราจะเห็นได้ว่าริดสีดวงนั้นเกิดพฤติกรรมที่เราสามารถปรับเปลี่ยนได้ และระยะของการเกิดโรคมีระยะเวลาให้เฝ้าสังเกต ดังนั้นหากพบความผิดปกติ ไม่ควรปล่อยทิ้งเอาไว้นาน ควรรีบมาพบแพทย์ เพื่อรักษาในระยะเริ่มต้นจะมีผลดีกว่า ทั้งเรื่องการรักษา ค่าใช้จ่าย การลุกลามของโรค
ขอบคุณบทความโดย
นพ. ปัญญา วงศ์จินดาพรรณ
ศัลยแพทย์
โรงพยาบาลเปาโล รังสิต
ปรึกษาปัญหาสุขภาพ
โรงพยาบาลเปาโล รังสิต
โทร 0-2577-8111 ต่อ 2 หรือ 1772รับข่าวสารและกิจกรรมทางสุขภาพดีๆ ได้ที่Facebook : โรงพยาบาลเปาโล รังสิต