ผู้ป่วยเบาหวาน ที่กำลังเข้ารับการผ่าตัดควรมีความรู้ ความเข้าใจในการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัด รวมทั้งทราบถึงข้อมูลยาสำคัญที่ต้องหยุดก่อนผ่าตัด เพื่อช่วยลดภาวะแทรกซ้อนที่อาจร้ายแรงต่อชีวิต และช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็วยิ่งขึ้น โดยยาสำคัญแต่ละกลุ่มยานั้นมีระยะเวลาการหยุดใช้ก่อนผ่าตัดที่แตกต่างกัน ดังนี้
1. ยาต้านการแข็งตัวของเกล็ดเลือด (Antiplatelet) เช่น แอสไพริน (Aspirin) โคลพิโดเกรล (Clopidogrel) ควรหยุดยาก่อนผ่าตัดประมาณ 7 วัน เนื่องจากยาข้างต้นส่งผลให้เลือดแข็งตัวช้า ผู้ป่วยเกิดอาการเลือดออกเพิ่มมากขึ้น การหยุดยาจะช่วยลดโอกาสการเสียเลือดระหว่างผ่าตัดได้
2. ยาละลายลิ่มเลือด (Anticoagulants) เช่น วาร์ฟาริน (Warfarin) ให้หยุดยาจนค่าเลือดหรือระดับ INR ลงมาที่น้อยกว่าหรือเท่ากับ 1.5 จึงสามารถผ่าตัดได้ หากค่าเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติหรือ INR อยู่ในช่วง 2-3 ควรหยุดยาก่อนผ่าตัดประมาน 5 วัน เนื่องจากยาข้างต้นส่งผลให้เลือดแข็งตัวช้า ผู้ป่วยเกิดอาการเลือดออกเพิ่มมากขึ้น
3. ยาต้านอักเสบชนิดไม่ใช่สเตียรอยด์ (Non-steroidal Anti-inflammatory drugs) เช่น ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) ไดโคลฟีแนค (Diclofenac) เมเฟนามิคแอซิด (Mefenamic Acid) ควรหยุดยาก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 1 วัน เนื่องจากยาข้างต้นส่งผลให้เลือดแข็งตัวช้า ผู้ป่วยเกิดอาการเลือดออกเพิ่มมากขึ้น
4. ยาลดน้ำตาลทั้งชนิดรับประทาน และฉีด ได้แก่
• ยากลุ่มซัลโฟนิลยูเรีย (Sulfonylureas) เช่น ไกลเบนคลาไมด์ (Glibenclamide) ไกลพิไซด์ (Glipizide) ไกลคลาไซด์ (Gliclazide) หยุดยาก่อนวันผ่าตัด 1 วัน เนื่องจากเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia)
• เมทฟอร์มิน (Metformin) หยุดรับประทานยาในวันผ่าตัดหรือก่อนฉีดสี เนื่องจากอาจก่อให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด (lactic acidosis) หรือไตวายเฉียบพลันระหว่างการฉีดสี
• ไพโอกลิตาโซน (Pioglitazone) ควรหยุดยาเช้าวันที่ผ่าตัด เนื่องจากเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว
• Sodium glucose cotransorter 2 (SGLT2) inhibitors เช่น เอมบากลิฟลอกซิน (Empaglifolzin ชื่อการค้า Jardance Duo) หยุดยาก่อนวันผ่าตัด 1 วัน เนื่องจากเสี่ยงต่อการเกิดภาวะไตวายเฉียบพลันและภาวะคีโตนคั่ง
• ยาฉีดอินซูลิน (Insulin) ให้ผู้ป่วยหยุดฉีดยาอินซูลินชนิดออกฤทธิ์สั้น (Regular Insulin, RI) ในเช้าวันผ่าตัด สำหรับผู้ที่ได้รับยาชนิดออกฤทธิ์นาน (NPH) หรือยาที่เป็นชนิดรวม (Humulin 70/30) อาจปรับลดขนาดลงเหลือ 1/3 หรือครึ่งหนึ่งของขนาดที่เคยได้รับ ขึ้นกับการพิจารณาของแพทย์
• ยากลุ่มอื่นๆ GLP1 analogs เช่น เอกซีนาไทด์ (exenatide) ลิลากลูไทด์ (liraglutide ) และกลุ่ม DDP4 inhibitor ควรหยุดยาเช้าวันผ่าตัด เนื่องจากรบกวนการทำงานของทางเดินอาหาร อาจทำให้ผู้ป่วยอาการแย่ลงหลังจากการผ่าตัด
5. ยาลดไขมัน เช่น ซิมวาสแตติน (Simvastatin) ควรหยุดก่อนผ่าตัด 1 วัน เนื่องจากเพิ่มความเสี่ยงการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อ
6. ยาฮอร์โมนทดแทน เช่น เอสโตรเจน (Estrogen) ควรหยุดก่อนผ่าตัด 28 วัน เนื่องจากเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือดอุดตันหลังผ่าตัด
7. ยาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ เช่น เมโธเทรกเซท (Methotrexate) ไซโคลฟอสฟาไมด์ (Cyclophosphamide) หยุดยาก่อนผ่าตัด 2 วัน เนื่องจากเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อและแผลหายช้า
8. ยาอื่นๆและอาหารเสริม เช่น กลูโคซามีน (Glucosamine) หยุดยาก่อนผ่าตัดประมาน 14 วัน เนื่องจากเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) รวมถึง อาหารเสริม ได้แก่ วิตามมินอี โอเมก้าสาม (Omega-3) น้ำมันปลา กระเทียม แป๊ะก๊วย ควรหยุดก่อนผ่าตัด 14 วัน เนื่องทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการเลือดออกเพิ่มมากขึ้น
อย่างไรก็ตามก่อนการผ่าตัดใดๆ ผู้ป่วยที่มียาที่รับประทานอยู่ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนการผ่าตัด โดยยาทั้งหมดข้างต้นควรได้รับการตรวจสอบ และรับการพิจารณาจากแพทย์ว่ายาชนิดไหนควรหยุดก่อนการผ่าตัดเมื่อใดและยาชนิดไหนสามารถให้รับประทานต่อได้
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
ศูนย์เบาหวานและเฉพาะโรค อาคาร 1 ชั้น 2 โทร. 02-271 7000 ต่อ เบาหวานและเฉพาะโรค