การผ่าตัดผ่านกล้อง โรคทางศัลยกรรม ด้วยเทคนิคแผลเดียว
โรงพยาบาลเปาโลเกษตร
16-มิ.ย.-2566
การผ่าตัดผ่านกล้อง โรคทางศัลยกรรม ด้วยเทคนิคแผลเดียว
Single Incision Laparoscopic Surgery (SILS)
         
        การผ่าตัดผ่านกล้องแผลเดียว ได้มีในต่างประเทศมานานแล้ว โดยเคสแรกที่มีการผ่าตัดแผลเดียวผ่านกล้องคือการผ่าตัดถุงน้ำดีในประเทศสหรัฐอเมริกาเมื่อ พ.ศ.2540 หรือ 26 ปี ก่อน
        ปัจจุบันในหลายประเทศมีการผ่าตัดแผลเดียวได้หลากหลายประเภทการผ่าตัด เช่น การผ่าตัดถุงน้ำดี ผ่าตัดไส้ติ่งอักเสบ ผ่าตัดไส้เลื่อน ผ่าตัดลำไส้ใหญ่ ผ่าตัดลดขนาดกระเพาะอาหาร สำหรับในประเทศไทยที่มีการผ่าตัดแผลเดียว ได้แก่ การผ่าตัดถุงน้ำดี ผ่าตัดไส้ติ่งอักเสบ ผ่าตัดไส้เลื่อน ซึ่งการผ่าตัดแผลเดียวในประเทศไทยยังพบเห็นไม่มากมีผ่าตัดได้ในเฉพาะบางโรงพยาบาล

ลักษณะแผลผ่าตัดจะมีขนาดประมาณ 2 เซนติเมตรอยู่บริเวณสะดือ  

ทำให้หลังผ่าตัดแผลเป็นจะซ่อนอยู่บริเวณสะดือเป็นการผ่าตัดซ่อนแผลเป็น เพราะขนาดของแผลใกล้เคียงกับขนาดสะดือเดิมและเป็นการผ่าตัดที่มีแผลเพียงแค่ แผลเดียว เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่กังวลเรื่องแผลเป็น

ภาพ : ก่อนผ่าตัดผ่านกล้องแผลเดียวที่สะดือ


ภาพ : แผลหลังผ่าตัดผ่านกล้องตัดถุงน้ำดีแผลเดียว

โดยในการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเดียวจะใช้อุปกรณ์หลายอย่างร่วมกัน เช่น

 Single -Incision Laparoscopic Surgery Trocar (SILS Trocar) ที่เป็นลักษณะคล้ายท่อ ไว้ใส่อุปกรณ์ผ่าตัดที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางตั้งแต่ 5 มิลลิเมตรจนถึง 10 มิลลิเมตร



 กล้องผ่าตัด4K ที่มีขนาด เส้นผ่านศูนย์กลาง 5 มิลลิเมตรแม้ว่าขนาดกล้องมีขนาดเล็กแต่ด้วยเทคโนโลยี 4K ทำให้ภาพขณะผ่าตัดมีความคมชัดและความสว่างชัดเจน






 อุปกรณ์ที่ใช้ในการผ่าตัด ผ่านกล้องอื่นๆเช่นอุปกรณ์ที่ใช้ในการเลาะเนื้อเยื่อ (Maryland , Dissector)




 อุปกรณ์ที่ไว้จับลำไส้ ถุงน้ำดีและอวัยวะในช่องท้อง (Bowel grasper ,Croce olmi grasper, Endoclinch grasper)





 กรรไกรตัดเนื้อเยื่อ (laparoscopic scissors)





 อุปกรณ์บ่วงผูกรัดผ่านกล้อง (endoloop) ใช้รัดโคนไส้ติ่งในการผ่าตัดไส้ติ่งอักเสบ รัดท่อของถุงน้ำดีในการผ่าตัดถุงน้ำดี รวมถึงรัดโคนถุงไส้เลื่อนในการผ่าตัดไส้เลื่อนผ่านกล้อง




 คลิปหนีบหลอดเลือด ท่อถุงน้ำดี และไส้ติ่ง (Hemolock)






 อุปกรณ์จี้หยุดเลือดและเลาะเนื้อเยื่อ ท่อดูดของเหลว (Suction with hook)






 อุปกรณ์หนีบสมานหลอดเลือดโดยใช้ความร้อน (bipolar energy device,Ligasure device , Enseal device )





 หรือใช้การสั่นสะเทือนของคลื่นทำให้เกิดความร้อน(Ultrasonic energy device, Harmonic device)




ปัจจุบันการผ่าตัดแผลเดียว ที่นิยมกระทำกันบ่อย ได้แก่

1. Single Incision Laparoscopic Appendectomy (การผ่าตัดไส้ติ่งอักเสบผ่านกล้องแผลเดียว)









2. Single Incision Laparoscopic cholecystectomy (การผ่าตัดถุงน้ำดีผ่านกล้องแผลเดียว)




3. Single Incision Laparoscopic Totally Extraperitoneal Repair Inguinal hernia (การผ่าตัดผ่านกล้องรักษาไส้เลื่อนบริเวณขาหนีบแบบแผลเดียว)




        ในการผ่าตัดแผลเดียวนั้น มีข้อจำกัดและแตกต่างจากการผ่าตัดผ่านกล้องโดยทั่วไป นั่นคือในการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเดียวนั้นมุมมองและการเคลื่อนไหวของศัลยแพทย์ในขณะผ่าตัดยากกว่าการผ่าตัดผ่านกล้องทั่วไปมาก เนื่องจากแผลหรือทางเข้าอุปกรณ์ผ่าตัดที่เล็กทำให้เกิดการกลับของภาพขณะผ่าตัด ปลายอุปกรณ์ผ่าตัดที่มือขวาจะเป็นภาพทางซ้ายบนจอภาพ



ตรงกันข้ามปลายอุปกรณ์มือซ้ายก็จะเป็นภาพทางขวามือของจอภาพตามภาพ และต้องมีการจับอุปกรณ์ผ่าตัดบางอย่างในท่าคว่ำ มีเทคนิคเฉพาะ เพื่อให้ทำการผ่าตัดได้โดยอุปกรณ์ผ่าตัดไม่ขัดกันขณะผ่า เนื่องจากรูปแบบการผ่าตัดดังกล่าว จึงใช้เวลานานกว่าการผ่าตัดผ่านกล้องทั่วไปและศัลยแพทย์ที่ผ่าตัดแบบแผลเดียวจะต้องมีความชำนาญในการผ่าตัดผ่านกล้องเป็นอย่างดี รวมถึงรู้ข้อบ่งชี้และข้อจำกัดในการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเดียว โดยจะทำการผ่าตัดในโรคที่ไม่มีความซับซ้อนมาก เช่น

➮ ไส้ติ่งอักเสบ เป็นแบบไม่มีภาวะแทรกซ้อน เช่น เป็นฝี หรือมีก้อนเยื่อหุ้มไขมัน (omentum) มาหุ้มรอบไส้ติ่ง (Appendiceal phlegmon) หรือโคนไส้ติ่งเน่ารุนแรง (Gangrenous appendicitis at appendiceal stump) ทำให้ต้องมีการตัดและเย็บผนังลำไส้ผ่านกล้องร่วม หรือในรายที่สงสัยเนื้องอกไส้ติ่งหรือลำไส้ใหญ่ส่วนต้น

 ถุงน้ำดีอักเสบ เคสที่เหมาะสมในการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเดียว ได้แก่ ปวดท้องจากถุงน้ำดีมีนิ่ว (symptomatic gall stone) ไม่มีภาวะถุงน้ำดีอักเสบทั้งฉับพลัน (Acute cholecystitis) และเรื้อรัง (Chronic cholecystitis) ไม่สงสัยเนื้องอก (gallbladder mass) โดยเฉพาะมะเร็งถุงน้ำดี (gallbladder cancer)

 ไส้เลื่อนขาหนีบทั้งข้างเดียวหรือสองข้าง เคสที่เหมาะสมในการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเดียว ได้แก่ ไส้เลื่อนขาหนีบที่มีขนาดไม่ใหญ่มาก ไม่มีภาวะฉุกเฉินเช่นไส้เลื่อนค้าง ปากถุงไส้เลื่อนรัดลำไส้ขาดเลือด


        ซึ่งปัจจุบันที่โรงพยาบาลเปาโล เกษตร มีการผ่าตัดผ่านกล้องแบบแผลเดียวรักษาไส้ติ่งอักเสบ ไส้เลื่อนขาหนีบ และนิ่วในถุงน้ำดี





                         บทความสุขภาพ
➮ ไส้ติ่งอักเสบ ไส้เลื่อน นิ่วในถุงน้ำดี โรคทางศัลยกรรมที่ไม่ควรมองข้าม
➮ โรคไส้เลื่อน ปล่อยไว้อาจอันตราย รักษาได้ไม่ต้องเลื่อนเวลา
➮ ผ่าตัดส่องกล้อง รักษาตรงจุด ไม่สะดุดเรื่องคุณภาพชีวิต
➮ ปวดท้องต้องรู้ทัน อาการโรคนิ่วท่อน้ำดี





สอบถามรายละเอียดข้อมูลเพิ่มเติม
แผนกศัลยกรรม กระดูกและข้อ โรงพยาบาลเปาโล เกษตร
โทร. 02 1500 900 ต่อ 5114

Facebook : โรงพยาบาลเปาโล เกษตร
Line official account : Paolo Hospital Kaset
Line ID : @paolokaset