นิ่วถุงน้ำดี…. ไม่ดีเหมือนชื่อ

นิ่วในถุงน้ำดี พฤติกรรมกินของทอดของมัน...ทำไมถึงเพิ่มความเสี่ยง?


การกินอาหารประเภทของทอดของมันเป็นประจำ คือหนึ่งในพฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้เกิด นิ่วในถุงน้ำดี ได้ง่ายขึ้น ซึ่งเป็นก้อนตะกอนขนาดเล็กที่ก่อตัวขึ้นในถุงน้ำดี และสามารถก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมาได้ เช่น การอุดตัน การอักเสบ หรือในบางรายอาจร้ายแรงถึงขั้นกระตุ้นให้เกิดมะเร็งในถุงน้ำดีได้

ทำความเข้าใจหน้าที่ของถุงน้ำดี
ถุงน้ำดีมีหน้าที่เก็บสะสมน้ำดีที่ตับสร้างขึ้น เพื่อช่วยย่อยอาหารประเภทไขมัน โดยปกติแล้วน้ำดีจะประกอบด้วยคอเลสเตอรอล กรดน้ำดี และสารอื่นๆ ที่มีสัดส่วนสมดุลกัน แต่หากสัดส่วนเหล่านี้เสียสมดุล หรือน้ำดีมีการคั่งในถุงน้ำดีมากเกินไป ก็จะเกิดการตกผลึกจนกลายเป็นก้อนนิ่วขึ้นได้

ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นนิ่วในถุงน้ำดี
ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดนิ่วในถุงน้ำดีมีหลายอย่าง ตั้งแต่พฤติกรรมไปจนถึงสุขภาพส่วนบุคคล
เพศและอายุ เพศหญิงอายุ 40 ปีขึ้นไป และผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปมีความเสี่ยงสูง
ภาวะอ้วนและน้ำหนักเกิน ความอ้วนทำให้ปริมาณคอเลสเตอรอลในน้ำดีเพิ่มสูงขึ้น
โรคประจำตัว ผู้ป่วยเบาหวาน โรคเลือด โลหิตจาง และธาลัสซีเมีย
ฮอร์โมน ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์หลายครั้ง หรือกินยาคุมกำเนิดและฮอร์โมนทดแทนเป็นเวลานาน
พฤติกรรมการกิน การกินอาหารไขมันสูงเป็นประจำ และการลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว
การขาดการออกกำลังกาย การออกกำลังกายช่วยลดความเสี่ยงของโรคเบาหวานและไขมันในเลือดสูง ซึ่งเป็นปัจจัยร่วมที่ทำให้เกิดนิ่ว
พันธุกรรม หากคนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคนี้ก็มีโอกาสเสี่ยงมากขึ้น


ทำไมการกินของทอดของมันจึงเพิ่มความเสี่ยง
เมนูอาหารยอดนิยมหลายชนิด เช่น หมูกระทะ ปิ้งย่าง หรือของทอดต่างๆ ล้วนมีไขมันสูง ซึ่งเป็นปัจจัยหลักที่กระตุ้นให้เกิดนิ่วในถุงน้ำดี เพราะหน้าที่หลักของน้ำดีคือการย่อยไขมัน การกินอาหารที่มีไขมันสูงและใยอาหารต่ำอย่างต่อเนื่อง ทำให้ไขมันและคอเลสเตอรอลสะสมในร่างกาย การย่อยไขมันไม่สมบูรณ์ และทำให้เกิดการตกตะกอนของน้ำดีจนกลายเป็นก้อนนิ่วได้ในที่สุด

การวินิจฉัยและแนวทางการรักษา
หากสงสัยว่ามีอาการของนิ่วในถุงน้ำดี แพทย์จะทำการวินิจฉัยด้วยวิธีต่างๆ เช่น การทำอัลตราซาวด์, การเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT-Scan) หรือการตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRCP)

ในปัจจุบัน การรักษามาตรฐานสำหรับนิ่วในถุงน้ำดีคือ การผ่าตัดผ่านกล้อง (Laparoscopic Cholecystectomy) ซึ่งเป็นการผ่าตัดแบบแผลเล็ก เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว และลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ได้ดี ทำให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้รวดเร็วกว่าการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้องแบบดั้งเดิม

การดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันนิ่วในถุงน้ำดีนั้นสามารถเริ่มต้นได้ง่ายๆ ที่ตัวเราเอง ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินและหันมาออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งเป็นการลงทุนเพื่อสุขภาพที่ดีในระยะยาว