คนมักจะเข้าใจผิดกันเสมอๆ ว่าการขับถ่ายที่ปกติจะต้องถ่ายทุกวัน แต่ความจริงแล้วการถ่ายที่ปกติคือ การถ่าย 3 วันครั้งหรือสัปดาห์ละ 3 ครั้งขึ้นไป ดังนั้นถ้าเมื่อไหร่ที่ถ่ายน้อยกว่าสัปดาห์ละ 3 ครั้ง คุณอาจจะกำลังมีปัญหาท้องผูกอยู่ก็ได้และอีกอย่างที่เราสามารถสังเกตอาการท้องผูกได้คือ อุจจาระ จะมีลักษณะเป็นก้อนเล็กและแข็ง และอาการท้องผูกจะไม่หายขาด เพราะเกิดจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวันของเรา หรือปัจจัยที่สำคัญที่สุดของอาการท้องผูกนั่นก็คือ การกินอาหารของเราเอง

“ตัวต้นเหตุ” ของอาการท้องผูก

อาการท้องผูกเกิดได้จากหลายสาเหต ทั้งการทานยา ไม่ว่าจะเป็นยาแก้เครียด ยาลดกรด ยาลดความดัน ฯลฯ หรือจะเกิดจากความผิดปกติของลำไส้จากโรคต่างๆ เช่น มะเร็งหรือเนื้องอกของลำไส้ใหญ่ ลำไส้ตีบตัน เป็นต้น ที่จะไปอุดตันที่ลำไส้ทำให้ถ่ายไม่ออก แต่โดยส่วนใหญ่ของอาการท้องผูกเรื้อรังที่พบได้บ่อยที่สุดเกิดจาก ลักษณะอาหารที่เราทานเข้าไปในแต่ละวัน ซึ่งหากทานอาหารที่มีประโยชน์และช่วยในการขับถ่าย ก็สามารถบอกลาอาการท้องผูกได้เลย

แล้วเราควรจะทานอาหารแบบไหน… ที่จะทำให้เราห่างไกลอาการท้องผูกเรื้อรังได้บ้าง มาดูกัน

ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว

เราได้ยินกันมาบ่อยแล้วล่ะว่าควรดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8 – 10 แก้ว หรืออย่างน้อยวันละ 2 ลิตร โดยควรเริ่มต้นวันด้วยการดื่มน้ำหลังจากตื่นนอน เนื่องจากมีการวิจัยมากมายที่ศึกษาเรื่องการดื่มน้ำหลังตื่นนอน จะช่วยให้การขับถ่ายของเสียของร่างกายทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และควรดื่มน้ำอุ่นหรือน้ำที่อุณหภูมิห้อง และน้ำยังช่วยให้การลำเลียงอาหารในลำไส้ทำได้ง่ายขึ้น ทำให้เราสามารถขับถ่ายง่ายขึ้นด้วย

กินผัก ผลไม้ ช่วยระบายท้องผูก

ผักและผลไม้เป็นอาหารที่กากหรือเส้นใยอาหารที่ช่วยในการขับถ่าย ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการแนะนำว่าควรทานเส้นใยอาหารอย่างน้อย 20 – 30 กรัมต่อวัน หรือทานผักและผลไม้อย่างน้อยวันละ 400 กรัม เพราะใยอาหารจะช่วยไปกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้และการขับถ่ายให้ดีมากขึ้น ซึ่งผักและผลไม้ที่มีเส้นใยอาหารสูงเช่น ผักใบเขียวอย่าง ผักคะน้า บล็อคโคลี่ ผักกวางตุ้ง ผักโขม เป็นต้น หรือผลไม้จำพวก ส้ม มะละกอ สตรอเบอร์รี่ อโวคาโด เป็นต้น

ยาระบายแบบธรรมชาติ

สำหรับคนที่มีอาการท้องผูกเรื้อรังมานาน นอกจากผักและผลไม้ที่มีเส้นใยอาหารที่เราทานกันอยู่ทุกวันแล้ว อาจจะเสริมด้วยอาหารบางประเภทที่มีฤทธิ์ช่วยระบาย หรือช่วยให้การขับถ่ายเราดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด อย่าง ลูกพรุน เป็นผลไม้ที่มีไฟเบอร์มากเป็นพิเศษ และเป็นไฟเบอร์ชนิดละลายน้ำได้ ร่างกายจะสามารถดูดซึมได้เร็วและให้ผลได้เร็ว และยังมีอาหารที่มีฤทธิ์ช่วยระบายอื่นๆ อีกเช่น มะเดื่อฝรั่ง กีวี่ มะขามแขก เม็ดแมงลัก ใบขี้เหล็ก มะขามเปียก กล้วยน้ำว้า เป็นต้น

อย่างไรก็ตามการทานอาหารที่มีกากใยสูง หรือการทานน้ำในปริมาณมากๆ ต่อวันจะช่วยใช้การขับถ่ายดีขึ้นแล้ว การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และการขับถ่ายเป็นเวลาก็ช่วยให้อาการท้องผูกที่กำลังเป็นปัญหากวนใจอยู่ในชีวิตประจำวันบรรเทาลงได้เร็วมากขึ้น ทำให้การขับถ่ายเป็นปกติ และห่างไกลโรคอย่างริดสีดวงได้อีกด้วย

ข้อมูลจาก ศูนย์ระบบทางเดินอาหารและตับ โรงพยาบาลเปาโล โชคชัย 4
สอบถามเพิ่มเติมโทร.02-514-4141 ต่อ 1210



แพทย์ประจำศูนย์ นพ.สิริพงษ์ โสภิตภักดีพงษ์
อายุรแพทย์ประจำศูนย์ระบบทางเดินอาหารและตับ
โรงพยาบาลเปาโล โชคชัย 4