ผู้ป่วย “โรคเบาหวาน” มักจะมีภาวะแทรกซ้อนตามจุดต่างๆ ของร่างกาย อาทิ โรคหัวใจ ไตวาย ขาชา แผลเรื้อรัง รวมถึง “ภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา” หนึ่งในสาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยสูญเสียการมองเห็นเป็นอันดับต้นๆ ของประเทศ
ทำไมเป็นเบาหวานแล้วมีผลต่อจอประสาทตา
ภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาคือ ระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่สูงผิดปกติ ทำให้เกิดผลข้างเคียงต่อจอประสาทตา สามารถเกิดขึ้นได้ถึงร้อยละ 30-40 ของผู้ป่วยโรคเบาหวาน ผู้ที่มีความเสี่ยงได้แก่ ผู้ที่ป่วยโรคเบาหวานเป็นระยะเวลานาน และขาดการตรวจหาภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา ผู้ป่วยที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ผู้ป่วยที่มีระดับความดันโลหิตสูง และผู้ป่วยที่มีไขมันในเลือดสูง เส้นเลือดฝอยทั่วร่างกายจะเกิดการเปลี่ยนแปลง โดยในส่วนของตาจะเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ผนังของหลอดเลือดในจอประสาทตา
อาการเบาหวานขึ้นตาเป็นอย่างไร อันตรายไหม?
อาการบ่งชี้ถึงภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาในระยะแรกจะยังไม่แสดงอาการมากนัก จึงทำให้ผู้ป่วยไม่ทราบว่ามีภาวะดังกล่าว แต่หากปล่อยไว้นานจนมีโปรตีน เม็ดเลือด มีน้ำเหลือง และไขมัน เข้าไปถึงจอประสาทตาจะทำให้การมองเห็นผิดปกติ เห็นภาพไม่ชัด จอประสาทตาก็จะบวม (Diabetic Macula edema) ขาดออกซิเจน ถ้าปล่อยให้เป็นนานๆ เข้า จะทำให้เกิดเส้นเลือดงอกขึ้นใหม่ (Neovascularization) เลือดออก น้ำวุ้นภายในลูกตาขุ่นมัว จอประสาทตาลอก และสุดท้ายก็ คือ ตาบอด
การป้องกันภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา
ป้องกันภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาของผู้ป่วยเบาหวานที่ดีที่สุด คือ ให้หมั่นดูแลควบคุมน้ำตาลในเลือดไม่ให้สูง (ไม่เกิน 110 มิลลิกรัมเปอร์เซนต์) ในผู้ที่มีโรคประจำตัวอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ความดันโลหิตสูง ควรควบคุมระดับความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ (ไม่เกิน 140/90 มิลลิเมตรปรอท) ดูแลอาหารการกิน ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และหมั่นตรวจสุขภาพตาอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง หากมีอาการตามัว เห็นจุดดำลอยในตา มองเห็นเงาดำหรือแสงฟ้าแลบในตาให้รีบมาพบจักษุแพทย์ทันที และรับประทานยาตามแผนการรักษาอย่างเคร่งครัด และตรวจติดตามนัดอาการตามนัดอย่างสม่ำเสมอ
ยิงเลเซอร์จอประสาท หนึ่งทางเลือกรักษา เบาหวานขึ้นตา
รักษาด้วยการยิงเลเซอร์ Panretinal Laser Photocoagulation คือ การใช้แสงเลเซอร์ปิดเส้นเลือดรอยรั่วที่จอประสาทตา ข้อดีก็คือจะทำให้หลอดเลือดใหม่ที่สร้างขึ้นจากการมีเบาหวานขึ้นตาที่ผิดปกติฝ่อลง ส่งผลให้จอตายุบบวมและป้องกันเลือดออกในตา ทำให้ผู้ป่วยมองเห็นได้ชัดขึ้น วิธีการนี้อาจทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการข้างเคียงอย่างการมองเห็นที่แคบลง รวมถึงความสามารถในการมองเห็นในที่มืดลดลง แต่อย่างไรก็ตามก็จำเป็นจะต้องทำ เนื่องจาก มีข้อดีมากกว่าข้อเสีย อีกทั้งการยิงแสงเลเซอร์ก็ไม่ได้ยุ่งยาก
วิธีการรักษาด้วยการใช้เลเซอร์ช่วยชะลอหรือยับยั้งการรั่วซึมของสารน้ำ หดกระชับเส้นเลือดที่มีความโป่งผิดปกติ ระงับการเกิดของหลอดเลือดใหม่ และลดอาการบวมของจอประสาทตา ผู้ป่วยจะได้รับการหยอดยาขยายม่านตา และยาชาก่อนเข้ารับการยิงเลเซอร์ เพื่อลดอาการระคายเคือง และไม่สบายตาระหว่างทำการรักษา หลังทำผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ และไม่จำเป็นต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษ สามารถล้างหน้างได้ตามปกติ
วิธีการดูแลรักษาผู้ที่มีภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา
ผู้ป่วยเบาหวานทุกรายควรพบจักษุแพทย์เพื่อประเมินภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาเป็นประจำทุกปี แม้ไม่มีอาการผิดปกติใดๆ นอกจากการรักษาด้วยการยิงเลเซอร์แล้วยังมีการรักษาวิธีในกรณีที่ภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาที่ยังไม่รุนแรง แพทย์จะทำการรักษาโดยการคุมเบาหวาน คุมน้ำตาลในเลือดไม่ให้สูงจนเป็นอันตราย ระยะนี้ทำการรักษาง่ายที่สุด อีกวิธีหากผู้ป่วยมีภาวะเสี่ยงต่อตาบอดจะมวิธีการรักษาด้วย รักษาด้วยการฉีดยาเข้าในตา เป็นการรักษาที่มาตรฐานที่สุดในปัจจุบัน ข้อดีของวิธีนี้คือ ทำให้จุดมองภาพชัดที่บวมยุบลงได้เร็ว การมองเห็นกลับมาฟื้นตัวเร็ว รวมถึงการรักษาด้วยการผ่าตัด ซึ่งวิธีการรักษานี้จะทำเมื่อมีเลือดออกในน้ำวุ้นตาเรื้อรัง มีพังผืดบนจอตา จอตาหลุดลอก
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน โทร. 0 2271-7000 ต่อ ตา (Absolute Beauty Eye)
ปรึกษาแพทย์ออนไลน์
