มะเร็งปากมดลูกในช่วงก่อนเป็นมะเร็งและระยะเริ่มแรกจะไม่ปรากฏอาการ เมื่อมีอาการมักอยู่ในระยะรุนแรงอาการที่พบมาก ได้แก่ มีเลือดออกทางช่องคลอดหลังจากมีเพศสัมพันธ์ 
                 มะเร็งปากมดลูก เป็นมะเร็งที่พบมากในผู้หญิงเป็นความผิดปกติของเซลล์ที่เกิดขึ้นบริเวณปากมดลูกสามารถตรวจพบได้ตั้งแต่ระยะแรกที่มีความผิดปกติโดยการตรวจภายในร่วมกับเก็บตัวอย่างเซลล์บริเวณปากมดลูกไปตรวจ มะเร็งปากมดลูกในระยะเริ่มแรกไม่มีสัญญาณ เมื่อมีอาการมักเป็นในระดับรุนแรง มะเร็งปากมดลูกโดยส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี (Human Papillomavirus) ซึ่งแม้จะมีหลายสายพันธุ์ แต่มีสายพันธุ์หลักที่ทำให้เกิดการติดเชื้อในบริเวณอวัยวะเพศของทั้งหญิงและชาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง HPV 16 และ 18 เป็นสาเหตุหลักของการเกิดมะเร็งปากมดลูก และ ผู้ที่มีความเสี่ยง คือผู้ที่มีเพศสัมพันธ์แล้วทุกคน ทั้งผู้ที่มีคู่นอนหลายคน หรือคนเดียวก็ตาม แต่ผู้ที่มีคู่นอนหลายคนมีโอกาสได้รับเชื้อเอชพีวีมากขึ้น

มะเร็งปากมดลูกในช่วงก่อนเป็นมะเร็งและระยะเริ่มแรกจะไม่ปรากฏอาการ เมื่อมีอาการมักอยู่ในระยะรุนแรง อาการที่พบมาก ได้แก่

• มีเลือดออกทางช่องคลอดหลังจากมีเพศสัมพันธ์
• ตกขาว
• ประจำเดือนมาน้อย หรือมามากผิดปกติ
• เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
• เลือดออกในวัยหลังหมดประจําเดือน
• อ่อนเพลีย ซีด เบื่ออาการ น้ำหนักลด
• มีการบวม
• ปัสสาวะไม่ออก หรือไหลไม่หยุด
• ปวดท้องน้อย

หรือ หากเข้าสู่ระยะลุกลาม ผู้ป่วยอาจจะมาด้วยอาการขาบวมทั้งสองข้าง เนื่องจากท่อน้ำเหลืองอุดตัน ปวดหลังปัสสาวะเป็นเลือด ไตวาย หรือถ่ายอุจจาระเป็นเลือด เนื่องจากก้อนมะเร็งลุกลามไปโดนท่อปัสสาวะหรือลำไส้

มะเร็งปากมดลูก สามารถแบ่งระยะของโรคเป็น 4 ระยะ ดังนี้

ระยะที่ 1 เซลล์มะเร็งจำกัดอยู่เฉพาะในบริเวณปากมดลูก 
ระยะที่ 2 เซลล์มะเร็งลุกลามไปบริเวณโดยรอบ เช่น ช่องคลอดส่วนบนเนื้อเยื่อที่อยู่ติดกับปากมดลูก 
ระยะที่ 3 เซลล์มะเร็งแพร่ไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียง เช่น ช่องคลอดส่วนล่าง ต่อมน้ำเหลือง เนื้อเยื่อภายในอุ้งเชิงกราน 
ระยะที่ 4 เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปยังกระเพาะปัสสาวะ ลำไส้ หรือออกนอกอุ้งเชิงกราน รวมทั้งปอด ตับ กระดูก

การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

• การตรวจแปปเสมียร์ (Pap smear) แพทย์จะใช้ไม้พายเก็บเนื้อเยื่อบริเวณปากมดลูก ก่อนนำไปตรวจในห้องปฏิบัติการ เป็นวิธีที่ใช้มาเป็นเวลานาน
• ธินเพร็พ (ThinPrep) พัฒนามาจากการตรวจด้วยวิธีแปปเสมียร์มีประสิทธิภาพและแม่นยำมากขึ้น โดยเก็บเซลล์บริเวณปากมดลูกด้วยอุปกรณ์เฉพาะ จากนั้นใส่ลงในขวดน้ำยาตินแพร็พ ก่อนนำส่งเพื่อตรวจผลในห้องปฏิบัติการ
• การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกแบบเจาะลึกถึงระดับ DNA ด้วย Thin Prep Plus Cervista HPV DNA Testing เป็นการตรวจหาเซลล์มะเร็งปากมดลูกร่วมกับตรวจดีเอ็นเอของเชื้อ HPV สายพันธุ์ที่ความสัมพันธ์กับการเป็นมะเร็งปากมดลูก ร่วมกับการเจาะลึกขึ้นว่ามีการติดเชื้อ HPV 16 และ HPV 18 หรือไม่ จะช่วยบอกความเสี่ยงต่อการมีรอยโรคแอบแฝงโดยที่ผล Thin Prep ปกติ

                 สำหรับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกนั้นอาจไม่มีการเตรียมตัวมากนัก เพียงเตรียมใจเตรียมร่างกายให้พร้อม ช่วงการตรวจที่ดีที่สุด คือ 10 วันตรงกลาง โดย 1 เดือนเราแบ่งเป็น 3 ช่วงๆละ 10 วัน วันแรกที่มีประจำเดือนนับเป็นวันที่1 และนับต่อไปวันที่ 11 หลังจากมีประจำเดือนวันแรก ถึงวันที่ 20 นั่นเอง ซึ่งค่าเบี่ยงเบนจะมีน้อย เพราะเป็นช่วงที่มีความสะอาดมาก แต่สุดท้ายแล้วการจะเข้ามาพบแพทย์เพื่อตรวจวันใดนั้น ขึ้นอยู่กับความสะดวกของแต่ละบุคคลเป็นสำคัญ

หากพบว่าเป็นมะเร็งต้องทำอย่างไร ?

                 หากมะเร็งเกิดขึ้นในระยะแรก การผ่าตัดเป็นวิธีการที่ได้ผลดีเป็นอย่างมาก แต่หากเกิดขึ้นในระยะลุกลามมากแล้ว จะใช้รังสีช่วยในการฉายแสงร่วมกับการใส่แร่ หรือการผสมผสานระหว่างการผ่าตัดรังสี และการให้ยาเคมีบำบัด 

แนวทางช่วยเหลือ

                 ผู้ป่วยทุกท่านจะรับการช่วยเหลืออย่างใกล้ชิด เคียงข้างอย่างเข้าใจและเข้าถึงในทุกๆขั้นตอนเพื่อให้คนไข้ดีขึ้นทั้งทางด้านร่างกายและสภาพจิตใจ โดยทีมแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ที่เชี่ยวชาญชำนาญการครอบคลุมในทุกๆด้าน อาทิเช่น

• แพทย์ผู้เชี่ยวชาญชำนาญการ ที่จะวางแนวทางที่เหมาะสมกับผู้ป่วย เพื่อให้ผลออกมาดีที่สุดและทำให้ผู้ป่วยกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีดั่งเดิมมากที่สุด
• พยาบาลเฉพาะทางจะให้คำปรึกษาผู้ป่วยทางด้านมะเร็งสตรี เป็นผู้ที่ดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด เข้าใจถึงความต้องการของผู้ป่วย ทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ เฝ้าติดตามอาการและให้คำแนะนำ ตลอดการแก้ไข เยียวยา พร้อมทั้งติดตามผลอย่างต่อเนื่อง
• เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญ จัดยาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละท่าน ตามที่แพทย์พิจารณา พร้อมทั้งยังติดตามผลข้างเคียงจากการใช้ยาของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
• นักโภชนาการ จะคอยจัดอาหารที่เหมาะสมให้กับผู้ป่วยแต่ละท่าน เพราะแต่ละท่านมีความเฉพาะในการต้องการสารอาหารที่ต่างกันจึงต้องได้รับการวางแผนการรับประทานอาหารที่เหมาะสม รวมถึงแนะนำการรับประทานอาหารสำหรับผู้ป่วยที่กลับไปพักฟื้นที่บ้านเพื่อความต่อเนื่องช่วยให้สุขภาพของผู้ป่วยดีขึ้น
• นักกายภาพบำบัด จะคอยให้คำปรึกษา แนะนำ ผู้ป่วยหลังการผ่าตัดเพื่อให้ผู้ป่วยกลับมามีคุณภาพชีวิตที่สมบูรณ์ดังเดิม

แนวทางป้องกัน

เพื่อป้องกันให้ห่างไกลจากมะเร็งปากมดลูก มีแนวทางหลัก ดังนี้

• หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์หลายคู่นอน
• หลีกเลี่ยงการติดเชื้อโรคที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ควรใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง
• เมื่อมีอาการผิดปกติ เช่น ตกขาวผิดปกติ เลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์ ควรไปพบแพทย์
• ผู้หญิงทุกคนที่มีเพศสัมพันธ์ ควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งเพื่อค้นหามะเร็งปากมดลูกอย่างน้อยปีละครั้ง

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน ศูนย์สุขภาพสตรี อาคาร 1 ชั้น 4
โทร.0-2271-7000 ต่อ 10498-99