ไขปัญหา !! ที่คุณอยากรู้เกี่ยวกับ “ไส้ติ่ง”
- ไส้ติ่งเกิดจากอะไร
- ไส้ติ่งแตกจะเสียชีวิตหรือไม่
- อาการไส้ติ่งแตกเป็นอย่างไร
- ไส้ติ่งปวดข้างไหน ฯลฯ
อวัยวะที่ยาวมากๆ อย่างลำไส้ สามารถเกิดความผิดปกติได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็นโรคมะเร็งและอาการอักเสบที่สามารถเกิดขึ้นได้ ด้วยความยาวของทั้งลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่ โดยรวมยาวรวมกันกว่า 9 เมตร
ดังนั้นอาการอักเสบจึงสามารถเกิดขึ้นได้ในหลายจุดของลำไส้ ซึ่งโดยจุดที่มีการอักเสบ ที่เราคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี คือบริเวณไส้ติ่ง ที่มีความยาวตั้งแต่ 2-20 เซนติเมตร ตรงด้านขวาล่างของท้อง
แล้วอะไรละ ..ที่เป็นต้นเหตุทำให้ไส้ติ่งขนาดเล็กๆ ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางเท่ากับปลายนิ้วก้อยเกิดอาการอักเสบขึ้นมาได้
... ไขข้อสงสัยโดย นพ.วิทยา ยุทธวรวิทย์ ศัลยแพทย์ โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน
เราสามารถแยกอาการปวดท้องไส้ติ่งอักเสบ กับปวดท้องอย่างอื่นได้หรือไม่ โดยเฉพาะในผู้หญิง ?
ตอบ ไส้ติ่ง ปีกมดลูกข้างขวา รังไข่ข้างขวา อวัยวะเหล่านี้ล้วนอยู่ใกล้กัน เมื่อผู้หญิงมีอาการปวดท้อง มักจะแยกไม่ออกว่าปวดอะไร ดังนั้นในทางของการรักษาของทีมศัลยแพทย์จะส่งสูตินรีแพทย์ก่อนการผ่าตัด เพื่อความแน่ชัด เนื่องจากอาจมีการตรวจพบ ซีสต์รังไข่แตก ท้องนอกมดลูก ปีกมดลูกอักเสบ จากประสบการณ์เราพบว่า ครั้งแรกที่มีอาการปวด จะไม่ได้ปวดตรงบริเวณไส้ติ่ง บางรายอาจรู้สึกคล้ายปวดโรคกระเพาะอาหาร อาจได้รับยาแล้วกลับไปพักที่บ้าน แต่รับประทานไปแล้วก็ยังไม่หายปวด ดังนั้นอาการปวดที่เกี่ยวโยงกับการต้องผ่าตัด ให้สังเกตอาการปวดที่ใช้ระยะเวลายาวนาน แต่ไม่หาย 5-6 ชั่วโมงขึ้นไป แต่ในทางกลับกัน ก็ยิ่งทำให้การอักเสบกระจ่ายตัว เกิดอาการปวดย้ายจุด อาจจะจากสะดือย้ายลงไปปวดด้านขวาล่างเป็นต้น
จริงหรือไม่ที่เมล็ดฝรั่งทำให้ไส้ติ่งอักเสบได้ ?
ตอบ ความเชื่อนี้มีมานาน โดยเข้าใจว่า การรับประทานฝรั่งแล้วเมล็ดหล่นลงไป แต่ในทางการแพทย์เราไม่เคยพบว่ามีเมล็ดฝรั่งอยู่ในไส้ติ่งแต่อย่างใด
สาเหตุที่แท้จริงของไส้ติ่งอักเสบ คืออะไร ?
ตอบ
- อุจจาระแข็งแล้วเข้าไปอุดในท่อ
- ในบางรายพบว่ามีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปอุด เช่น บางรายมีการอักเสบในบริเวณอื่น หรือต่อมน้ำเหลืองในบริเวณนั้นโตจนเข้าไปอุด ซึ่งบริเวณไส้ติ่งจะมีผนัง เยื่อเมือก เมื่อรูเกิดการอุดตันขึ้นมา เยื่อเมือกที่ร่างกายสร้างก็ไม่สามารถออกมาได้ จนเกิดการสะสม จึงดันตัวขึ้น ส่งผลให้ไส้ติ่งโปร่งออก โดยปกติแล้วไส้ติ่งจะมีเลือดมาเลี้ยง เมื่อไส้ติ่งโปร่งออกจนไม่สามารถให้เลือดเข้ามาเลี้ยงได้ สิ่งที่ตามคือ การเน่า
ทุกคนต้องปวดไส้ติ่งที่เดียวกันหรือไม่ ?
ตอบ ไม่จำเป็น ...อาการปวดมีหลายแบบ ในบางรายไส้ติ่งโผล่ไปด้านหน้าท้อง และมีการอักเสบด้านหน้า ลักษณะนี้จะมีอาการปวดรุนแรงอย่างชัดเจน แตะไม่ได้ เดินงอ อาเจียน ถือว่าชัดเจนดีและง่ายต่อการวินิจฉัย แต่ในบางรายมีการอักเสบแล้วตัวไส้ติ่งซุกกลับเข้าด้านใน ส่งผลให้มีอาการปวดน้อย แต่อืดท้อง รู้สึกไม่สบายตัว บอกอาการไม่ถูก เพราะกดไม่เจ็บมาก โดยเฉพาะในรายที่อ้วนมากๆ มีไขมันเยอะ หน้าท้องหน้า น้ำหนักประมาณ 100 กิโลกรัม ยิ่งทำให้การวินิจฉัยยากลำบาก เพราะกดไม่ถึงตัวไส้ติ่ง รู้หรือไม่ว่า …ความน่ากลัวของกลุ่มอาการที่แสดงไม่ชัดคืออาจทำให้การวินิจฉัยอาจคลาดเคลื่อนได้
ข้อมูลจากวิจัยของ Duke University ในสหรัฐอเมริกา ระบุว่า ไส้ติ่งมีหน้าที่สร้าง หรือปกป้อง เชื้อจุลินทรีย์ในช่องท้อง แต่อวัยวะไส้ติ่งส่วนเล็กๆ นี้ หากเกิดการอักเสบ แล้วไม่รีบรักษา อาจอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้เช่นกัน ทั้งนี้ไส้สิ่งอักเสบเป็นอาการปวดท้องเฉียบพลัน พบได้บ่อยในกลุ่มคนวัยไม่เกิน 30 ปี
การรักษาป้องกันทำได้อย่างไรบ้าง
ตอบ วิธีการผ่าตัดจะลงแผลบริเวณท้องน้อยด้านขวา ลงไปหาไส้ติ่งแล้วตัดทิ้ง ทั้งนี้หลายท่านอาจสังเกตว่า ทำไมไส้ติ่งถึงต้องผ่าตรงกลาง ตรงจุดนี้ ในบางรายที่ไส้ติ่งแตก แล้วมีหนองกระจายมากๆ ถ้าเราเปิดแผลมุมเดียวจะไม่สามารถกำจัดหนองได้หมด
ปัจจุบันวิวัฒนาการทางการแพทย์พัฒนาอย่างต่อเนื่อง ทำให้การรักษามีอีกหลายวิธี อย่างการส่องผ่านกล้อง โดยใช้กล้องเข้าไปสำรวจช่องท้องทั้งหมด ซึ่งการผ่าไส้ติ่งแบบเปิดแผลธรรมดา ทำให้แพทย์เห็นในมุมแคบ แต่การใช้กล้องสามารถได้ประโยชน์สองต่อ ในการสำรวจความผิดปกติของช่องท้องได้ ทั้งปีกมดลูก รังไข่ สามารถดูได้ทั้งหมด ดังนั้นเมื่อมีอาการปวด ดังที่กล่าวมาข้างต้น อย่ารอให้เกิดการไส้ติ่งแตก.. แต่ถ้าไส้ติ่งแตกแล้วก็จำเป็นต้องผ่าตัดทันที และรักษาไปตามขันตอนต่อไป
ศูนย์ศัลยกรรมทั่วไป อาคาร 1 ชั้น 1 โทร.02-271-7000
ปรึกษาแพทย์ออนไลน์
