ประจำเดือน หรือรอบเดือน (Menstruation หรือ Period) คือ เลือด และเนื้อเยื่อต่างๆ ที่หลุดลอกออกจากเยื่อบุโพรงมดลูกหรือเยื่อบุมดลูก ซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนเพศหญิง ที่มีความเชื่อมโยงกับการตกไข่ ซึ่งการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูกจะเกิดประมาณเดือนละครั้ง จึงถูกเรียกว่า ประจำเดือน นั่นเอง
ในช่วงที่มีรอบเดือนสาวๆ หลายท่านอาจไม่รู้สึกปวดท้อง แต่บางรายจะรู้สึกปวดท้องประจำเดือนเล็กน้อย พอให้รู้สึกรำคาญใจซึ่งสาเหตุอาจมาจากสุขภาพร่างกายในช่วงเวลานั้นไม่สมบูรณ์แข็งแรง หรือมีความเครียดสะสม พักผ่อนไม่เพียงพอเช่นในช่วงใกล้สอบ งานล้นมือต้องรีบเร่งทำแบบไม่ได้หลับได้นอน ทำให้ระดับฮอร์โมนเพศในร่างกายผิดปกติ มักพบในหญิงวัยเจริญพันธุ์อายุน้อยกว่า 35 ปี สิ่งที่สาวๆ ควรรู้คือ “ความเครียด” มีผลต่อการผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง เมื่อฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงการทำงานของรังไข่จึงขาดความสมดุล โดยแสดงออกมาด้วยอาการปวดบริเวณท้องน้อยเรียกว่ายิ่งเครียดเท่าไหร่ก็ยิ่งปวดมากขึ้น หรือบางรายประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ มาเดือนเว้นเดือนก็มีอารมณ์แปรปรวนหงุดหงิด โมโหง่ายคล้ายคนกำลังเข้าสู่วัยทอง เชื่อว่าเป็นสิ่งที่สาวๆ ไม่พึงประสงค์
ดังนั้น ควรผ่อนคลายความเครียดลงบ้าง จัดการความเครียดให้กับตัวเอง หรือหากิจกรรมคลายเครียด อีกทั้งควรนอนให้เป็นเวลา อย่านอนดึกเกินไป เพราะว่าทั้งสองอย่างนี้ มีผลต่อรอบเดือนของคุณโดยตรง แต่หากปวดมากก็ควรพบแพทย์เพื่อหาค้นหาสาเหตุ เพราะนั่นอาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงโรคร้ายที่กำลังแอบแฝงอยู่ก็ได้
ส่วนวิธีที่จะช่วยป้องกันการปวดประจำเดือนได้แก่
- ควรรับประทานอาหารมีประโยชน์ 5 หมู่ และควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง และไขมันสูง
- หลีกเลี่ยง กาแฟ บุหรี่ แอลกอฮอล์
- ควรออกกำลังกายให้เหมาะสม ไม่หักโหม เพราะหากมากไปร่างกายจะเสียเกลือแร่บางชนิด อาจทำให้รู้สึกอ่อนเพลีย และรู้สึกล้ามากกว่าปกติ
- ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 7 - 8 ชั่วโมง
ข้อมูลโดย :นายแพทย์สุวันชัย ชัยรัชนีบูลย์
สูติ-นรีแพทย์ เฉพาะทางด้านการส่องกล้องผ่าตัด
โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน โทร. 0-2271-7000 ต่อ สุขภาพสตรี