ปัญหากระดูกหักในผู้สูงวัยจากโรคกระดูกพรุน เป็นเรื่องที่บุคคลในครอบครัวหรือผู้ดูแลควรให้ความสำคัญ เพราะหากไม่ได้รับการรักษาในแนวทางที่ถูกต้อง อาจนำไปสู่การเสียชีวิต ประมาณ 20-25 % ในปีแรก และคนไข้บางรายไม่สามารถกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติได้
กระดูกหักในผู้ป่วยกระดูกพรุน พบได้บ่อยแค่ไหน?
ภาวะกระดูกหักในผู้ป่วยที่มีกระดูกพรุน พบได้บ่อยเฉลี่ยทุกๆ 3 วินาทีจะมีกระดูกหักใหม่เกิดขึ้น ประชากรทั่วโลกมีสตรีที่เป็นโรคกระดูกพรุนประมาณ 200 ล้านคน ข้อมูลในประเทศไทย 1 ใน 5 ของผู้หญิงไทย อายุ 40-80 ปี เป็นโรคกระดูกพรุน ตำแหน่งที่พบบ่อยจากการหกล้มคือกระดูกสะโพก และกระดูกข้อมือ ส่วนกระดูกสันหลังหักอาจพบโดยเกิดกระดูกยุบตัว จากอุบัติเหตุหรือเกิดขึ้นเอง และหากภาวะกระดูกพรุนไม่ถูกควบคุมดีพอก็อาจเกิดการหักซ้ำได้ในส่วนอื่นๆ ตามมา**
**อ้างอิงจาก :ราชวิทยาลัยแพทย์ออร์โธปิดิกส์แห่งประเทศไทย
โรคกระดูกพรุนเกิดขึ้นได้อย่างไร?
โรคกระดูกพรุนคือโรคที่ผู้ป่วยมีมวลกระดูกต่ำ โครงสร้างกระดูกเสื่อมโทรมและกระดูกหักง่ายแม้เพียงการล้มเบาเบา ผลกระทบสำคัญของโรคกระดูกพรุนคือกระดูกหักในตำแหน่งต่างๆ ของร่างกาย เช่น กระดูกข้อมือหัก กระดูกสันหลังหัก กระดูกสะโพกหัก กระดูกต้นแขนหัก กระดูกเชิงกรานหัก การมีกระดูกหักในตำแหน่งต่างๆ เหล่านี้จะทำให้คุณภาพชีวิตลดลง ผู้ป่วยมีความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวันด้อยลง และมีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตเร็วกว่าเวลาอันสมควร ผู้ป่วยที่เคยมีกระดูกหักจากภยันตรายที่ไม่ร้ายแรงเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณภาพกระดูกไม่ดี และเป็นโรคกระดูกพรุน ซึ่งผู้ป่วยเหล่านี้มีโอกาสเกิดกระดูกหักซ้ำได้มากกว่าประชากรทั่วไปหลายเท่า การป้องกันก่อนกระดูกหักจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ขณะเดียวกันการป้องกันไม่ให้กระดูกหักซ้ำในผู้ป่วยซึ่งเคยมีกระดูกหักมาแล้วยิ่งมีความสำคัญอย่างมาก มีข้อมูลแสดงว่า ผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักที่ไม่ได้รับยารักษาโรคกระดูกพรุน มีอัตราตายมากกว่ากลุ่มที่ได้รับยาถึงสองเท่า


ป้องกันภาวะกระดูกพรุน กระดูกหักซ้ำในผู้สูงอายุได้อย่างไร?
การรักษาโรคกระดูกพรุนไม่ยาก เริ่มต้นจากการวินิจฉัยในกลุ่มผู้ป่วยที่มีความเสี่ยง เช่น ผู้ที่มีประวัติการะดูกหัก หรือ กระดูกสันหลังยุบ, คนไข้ที่หมดประจำเดือนเร็ว, ผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีและน้ำหนักน้อยกว่า 45 กิโลกรัม ส่งตรวจค่ามวลกระดูก และตรวจเลือดเพิ่มเติม เมื่อวินิจฉัยเป็นโรคกระดูกพรุนแล้ว จึงเลือกใช้ยาตามข้อบ่งชี้ ยามี 2 กลุ่มหลักๆ คือ ยาต้านการสลายกระดูก และยากระตุ้นการสร้างกระดูก ซึ่งควรพิจารณาเลือกใช้ยาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละรายในระยะเวลาที่เหมาะสม สุดท้ายคือ ติดตามผล โดยตรวจวัดมวลกระดูก ทุก 1-2 ปี
แนวทางการดูแลสะสมมวลกระดูกให้กระดูกแข็งแรง
การบริโภคอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการโดยเฉพาะอาหารที่มีแคลเซียมสูง ได้แก่ นม โยเกิร์ต ถั่วเหลือง ถั่วเขียว งาดำ งาขาว ปลาตัวเล็กที่รับประทานทั้งกระดูก กุ้งแห้ง กะปิ รวมถึงผักใบเขียว เช่น คะน้า ตำลึง บรอคโคลี่ นอกจากนี้ ยังต้องได้รับโปรตีนอย่างเพียงพอ เพราะโปรตีนเป็นส่วนสำคัญของกล้ามเนื้อด้วย เช่นกัน
หากผู้สูงอายุที่ได้รับโปรตีนน้อยลง จะทำให้มี ความเสี่ยงสูงที่จะเกิดภาวะกล้ามเนื้อล้าอ่อนแรง มวลกล้ามเนื้อ ลดลง ซึ่งเมื่อเกิดอุบัติเหตุหกล้ม อาจจะทำให้กระดูกหักได้ รวมถึงควรได้รับ วิตามินดีจากแสงแดดในช่วงเช้าหรือช่วงที่แดดไม่จัดเกินไป เพราะนอกจากจะช่วยสร้างความแข็งแรงให้กระดูกแล้ว ยังช่วยการ ดูดซึมแคลเซียมได้ดียิ่งขึ้น รวมถึงการออกกำลังกาย ที่เหมาะสมอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้กระดูกและกล้ามเนื้อ แข็งแรง เป็นการป้องกันไม่ให้กระดูกแตกหักง่ายอีกด้วย