เหงือกและฟัน ที่สุขภาพดี ต้องมีลักษณะอย่างไร
· ฟัน ที่สุขภาพดีต้องไม่ผุเป็นโพรง
ไม่มีอาการเจ็บหรือเสียวเมื่อใช้กัด หรือเมื่อเคาะ ควรสามารถใช้เคี้ยวอาหารได้อย่างปกติ
และควรมีรูปร่างที่ไม่เล็กหรือใหญ่เกินไป ซึ่งขนาดรูปร่างฟันนั้นอาจสัมพันธ์กับการเกิดช่องว่างระหว่างฟันหรือฟั้นซ้อนเกได้
โดยปกติฟันจะมีสีออกเหลืองเล็กน้อย
ซึ่งเป็นสีตามธรรมชาติ เมื่ออายุมากสีของฟันจะเข้มขึ้นซึ่งถือเป็นเรื่องปกติ และหากต้องการให้ฟันมีสีขาวสว่างขึ้นอาจสามารถแก้ไขได้ด้วยการฟอกสีฟัน หรือ
หากสีฟันมีความผิดปกติมาก ๆ อาจจำเป็นต้องทำวีเนียเพื่อปิดสีฟันที่ผิดปกตินั้น
· เหงือก ที่ปกติจะมีสีชมพูซีดแต่อาจมีสีคล้ำดำได้
จะขึ้นอยู่กับลักษณะทางพันธุกรรมเป็นสำคัญ เมื่อแปรงฟันตามปกติจะไม่มีเลือดออก ไม่มีอาการปวด
โดยหากพบว่าเหงือก บวมแดงมีเลือกออกขณะแปรงฟัน หรือ มีอาการปวดตุ๊บๆ ตื้อๆ อาจเป็นอาการแสดงของโรคเหงือกอักเสบได้
โรคฟันผุ ถือเป็นปัญหาสุขภาพฟันที่พบได้บ่อย แต่หากพิจารณาจากกระบวนการเกิดแล้วจำเป็นต้องมี
4 องค์ประกอบสำคัญร่วมกัน คือ เมื่อเรารับประทานอาหารที่มีน้ำตาลเป็นองค์ประกอบ จุลินทรีย์
(plaque)
ในช่องปากจะใช้นำตาลนั้นในการผลิดกรดออกมา ซึงต้องมีระยะเวลาที่นานเพียงพอ
ร่วมกับมีสภาพแวดล้อมในช่องปากที่เหมาะสม เช่น ปริมาณของน้ำลายที่น้อย หรือ
ลักษณะตัวฟันที่มีร่องลึก หรือ ซอกฟันด้านประชิดที่ทำความสะอาดได้ยาก เมื่อรวมกันทั้ง
4 ปัจจัยนี้แล้วจึงจะเกิดโรคฟันผุขึ้นได้
ดังนั้นเราจึงสามารถป้องกันฟันผุได้โดยการแปรงฟันให้สะอาดและถูกวิธีเป็นประจำอย่างน้อย
2 ครั้งทุกวัน ร่วมกับการใชใหมขัดฟันทำความสะอาดซอกฟันอย่างทั่วถึง และแนะนำลดความถี่ในการบริโภคอาหารที่มีส่วนประกอบเป็นน้ำตาลเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดฟันผุได้ แต่หากพบฟันผุจนทะลุโพรงประสาทฟันแล้ว การรักษารากฟันธรรมชาติไว้ถือเป็นทางเลือกแรกที่เหมาะสม
แต่หากไม่สามารถบูรณะฟันนั้นได้แล้ว การถอนแล้วใส่ฟันเทียมทดแทนก็สามารถทำได้
โดยการ ใส่รากฟันเทียม ก็เป็นหนึ่งในทางเลือกที่เป็นไปได้
สิ่งที่แตกต่างในรากฟันเทียม คือ การไม่มีเอ็นยึดปริทันต์ที่ช่วยในการกระจายแรงบดเคี้ยวเหมือนในฟันธรรมชาติ และถึงแม้ตัวครอบของรากฟันเทียมจะไม่เกิดการผุเหมือนโรคฟันผุ แต่รากฟันเทียมยังสามารถเกิดโรครากฟันเทียมอักเสบที่คล้ายกับโรคเหงือกอักเสบในฟันธรรมชาติได้ด้วยเช่นกัน แต่อย่างไรก็ตามเมื่อเทียบกันหากไม่สามารถเก็บฟันซี่นั้นใว้ได้แล้วและจำเป็นต้องถอนฟันธรรมชาติทิ้งไป “รากฟันเทียม” ก็ถือเป็นประโยชน์อย่างมาก ในการช่วยฟื้นคืนคุณภาพการบดเคี้ยว ให้กลับมาทำงานได้อย่างเป็นปกติดังเดิม
รากฟันเทียม วัสดุทดแทน รากฟันธรรมชาติ
รากฟันเทียม ที่ผลิตมาจากไทเทเนียม
ได้ถูกนำมาใช้ทดแทนรากฟันธรรมชาติ โดยทำหน้าที่ยึดฟันเข้ากับกระดูก
ในลักษณะคล้ายการขันนอต (ส่วนของรากฟันเทียม) ฝังลงไปในกระดูก จากนั้นจะมีการต่อครอบฟันขึ้นมาจากตัวรากฟันเทียมเพื่อเป็นฟันอีกหนึ่งซี่
ซึ่งมีอายุการใช้งานนานหลายปีขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานของแต่ละบุคคล
รวมถึงการดูแลรักษาทำความสะอาด ดังนั้นหลังจากได้รับการผ่าตัดฝังรากฟันเทียม จึงจำเป็นต้องเข้ารับตรวจสุขภาพฟันเพื่อติดตามอาการความสมบูรณ์ของรากเทียม
พร้อมตรวจสุขภาพเหงือกและฟันในทุก 3 – 6 เดือน แล้วแต่กรณี
การทำรากฟันเทียม จะประกอบไปด้วย 2 ขั้นตอนสำคัญ คือ
1. การผ่าตัดฝังรากฟันเทียม ทันตแพทย์จะทำการตรวจสุขภาพของช่องปาก ว่ามีตำแหน่งสันเหงือกที่เหมาะสมสามารถฝังรากเทียมได้หรือไม่ เพื่อพิจารณาความพร้อมของตำแหน่งที่จะฝังรากฟันเทียม บางกรณีอาจจำเป็นต้องปลูกกระดูกเตรียมพื้นที่ในการฝังรากฟันเทียมให้เรียบร้อยแล้วจึงทำการผ่าตัดฝังรากฟันเทียม สำหรับการปลูกระดูก ถือเป็นอีกเทคนิคหนึ่งที่ถูกนำมาใช้สำหรับการเสริมแต่งบริเวณที่จะทำการฝังรากฟันเทียม โดยเป็นการนำกระดูกจากตำแหน่งอื่น ๆ ของร่างกาย หรือการนำกระดูกเทียมมาใช้ และในบางกรณีก็สามารถทำการฝังรากฟันเทียมพร้อมกับการปลูกกระดูกได้เลย
2. การครอบฟันบนรากฟันเทียม ในขั้นตอนนี้จะเป็นกระบวนที่ต่อเนื่องหลังจากการผ่าตัดฝังรากฟันเทียม โดยมีการเว้นระยะเวลาประมาณ 1-1.5 เดือน หลังจากผ่าตัดฝังรากฟันเทียมแล้วแต่กรณี ถ้าหากมีการปลูกเติมกระดูกอาจจำเป็นต้องรอนานขึ้น เพื่อให้รากฟันเทียมติดกับกระดูกอย่างสมบูรณ์ จากนั้นจะทำการพิมพ์ปากแล้วทำการต่อครอบฟันขึ้นมาให้สามารถใช้งานได้อย่างเป็นธรรมชาติอีกครั้ง
การดูแลรักษาสุขภาพช่องปากหลังทำรากฟันเทียม
สามารถทำความสะอาดได้ตามปกติ
เช่นเดียวกับฟันธรรมชาติ และเพื่อคงประสิทธิภาพการใช้งานของรากฟันเทียมรวมทั้งป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดจากการบิ่นแตกหักของครอบฟันบนรากเทียมที่อาจเกิดขึ้น
แนะนำควรหลีกเลี่ยงการเคี้ยวของแข็ง
เพื่อให้ฟันมีความแข็งแรงคงประสิทธิภาพที่ดีสำหรับการบดเคี้ยวที่ยาวนาน
บทความโดย : ผศ.ทพ.ดร. ธนาศักดิ์ รักษ์มณี
ทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านทันตกรรมหัตถการ
ชำนาญการด้านทันตกรรมเพื่อความสวยงาม โรคเหงือก และรากเทียม ประจำโรงพยาบาลเปาโล เกษตร
สอบถามรายละเอียดข้อมูลเพิ่มเติม
แผนกทันตกรรม โรงพยาบาลเปาโล เกษตร โทร. 02 1500 900 ต่อ 5145
Line official account :
Paolo Hospital Kaset
Line ID : @paolokaset