“นพ.สักรินทร์ ผากา แพทย์เฉพาะทางศัลยกรรมกระดูกและข้อเฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา ผู้คร่ำหวอดการรักษาอาการการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา ที่จะสามารถบอกถึงช่องทางสร้างความแข็งแรงให้กับร่างกาย เพื่อหลีกเลี่ยงอาการบาดเจ็บ และการดูแลรักษาเมื่อเกิดอุบัติเหตุการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬาการออกกำลังกายสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลากับกีฬาทุกประเภท แต่นักกีฬาที่เกิดอาการบาดเจ็บบ่อย ได้แก่ กีฬาที่ต้องมีการปะทะ เช่น นักฟุตบอล นักวอลเล่บอล เป็นต้น และโดยส่วนใหญ่นักกีฬาจะมาพบแพทย์ด้วยอาการ ข้อเท้าพลิก เอ็นเข่าฉีกขา”

ข้อเท้าพลิก

เป็นการบาดเจ็บของเอ็นรอบข้อเท้า ซึ่งพบมากในนักกีฬาระหว่างเล่นกีฬา และการใช้ชีวิตปกติ อาการที่พบมาก ได้แก่ บวม ลงน้ำหนักข้างที่บาดเจ็บไม่ได้ แพทย์สามารถตรวจวินิจฉัยได้จากการตรวจร่างกาย ลักษณะการขยับเคลื่อนไหว การรักษาจะมุ่งเน้นลดอาการปวด บวม ป้องกันไม่ให้เอ็นได้รับบาดเจ็บมากขึ้น การที่ข้อเท้าพลิกบ่อยๆ ส่งผลให้ข้อหลวม เมื่อเป็นระยะเวลานานๆ ทำให้ข้อเสื่อมก่อนวัยอันควร

เส้นเอ็นฉีกขาด

เกิดจากการลงน้ำหนักแล้วมีการบิดเข่าอย่างรวดเร็วหรือจากอุบัติเหตุ ลักษณะอาการจะมีการเจ็บภายในเข่าอย่างทันที และอาจได้ยินเสียงฉีกขาดได้ ในบางรายมาด้วยอาการเข่าหลวมไม่มั่นคง โดยปกติเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อ เป็นอวัยวะที่ช่วยให้ข้อเข่ามีความมั่นคงและแข็งแรง ซึ่งกรณีเอ็นฉีกขาดสามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม วัยหนุ่มสาวส่วนใหญ่เกิดจากอุบัติเหตุ การเล่นกีฬา และผู้สูงอายุมักเกิดฉีกขาดจากความเสื่อม เช่น เอ็นหัวไหล่ ส่วนมากเกิดจากความเสื่อมของเส้นเอ็น ซึ่งถ้าทิ้งไว้นาน บางรายอาจจะไม่สามารถซ่อมได้ เนื่องจากเส้นเอ็ดหด เอ็นข้อเข่า สามารถซ่อมเยื้อหุ้มข้อได้ เป็นต้น การรักษาเส้นเอ็นเข่าฉีกขาด ทำได้โดยการผ่าตัดซ่อมสร้างเส้นเอ็นด้วยวิธีส่องกล้อง (Arthroscopic Surgery) โดยนำเส้นเอ็นจากที่อื่นมาทดแทน โดยทั่วไปจะใช้เอ็นจากสะบ้าเข่าหรือเอ็นบริเวณรอบๆ มาใช้ การผ่าตัดส่องกล้องมีข้อดี คือผ่าตัดเจาะรูเล็กเพื่อใส่อุปกรณ์ และกล้องสำหรับส่องเข้าไปในข้อ แสดงภาพที่จอคอมพิวเตอร์ช่วยให้แพทย์สามารถมองเห็นรายละเอียดได้อย่างชัดเจน

ข้อสังเกตุที่สำคัญ :

หลายครั้งอันตรายของคนที่เกิดอาการบาดเจ็บ คือมีอาการข้อบวมแต่ตรวจเอกซเรย์ไม่พบกระดูกหัก หรือความผิดปกติ แต่ข้อยังบวม นั่นแสดงว่าต้องมีความผิดปกติบางอย่างเกิดขึ้น จึงควรหาสาเหตุโดยการปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อการรักษาที่ถูกต้อง

ความพร้อมมาจากการเริ่มต้นที่ดี

หลักการที่สำคัญของการเล่นกีฬา หรือออกกำลังกาย คือการอบอุ่นร่างกายเพราะการเล่นกีฬาจะหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดการบาดเจ็บ คงไม่สามารถทำได้ เพราะเป็นอุบัติเหตุ แต่สามารถสร้างความพร้อมอย่างเต็มที่ได้โดยการอบอุ่นร่างกายอย่างเพียงพอก่อนเริ่มเล่นกีฬา หรือออกกำลังกาย เพราะกล้ามเนื้อและข้อต่อที่ดีต้องประกอบด้วยความแข็งแรงและยืดหยุ่น หากมีกล้ามเนื้อที่แข็งแรง แต่ไม่ยืดหยุ่น เกิดโอกาสบาดเจ็บได้ง่ายขึ้น เหมือนเช่นการดึงหนังยาง ถ้าหนังยางแข็งก็จะเปราะ ซึ่งความแข็งแรงของร่างกายคนเราประกอบด้วย 2 ส่วน คือความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหัวใจ เป็นการออกกำลังกาย 3 ครั้ง/สัปดาห์ หรือ 30 นาที ต่อวัน และความแข็งแรงกล้ามเนื้อทั่วไป ยืดหยุ่นกล้ามเนื้อ จะทำอย่างไรให้ 2 ส่วนนี้ไปพร้อมๆ กัน เช่นเดียวกับนักกีฬาที่ทดสอบความฟิตดูอัตราการเต้นของหัวใจ จะพิจารณาจากการหายใจ อาทิ การขี่จักรยาน ถ้าเพิ่มน้ำความหนืด แล้วปั่นไม่ได้ แสดงว่ากล้ามเนื้อขาไม่พร้อม แต่หัวใจยังไม่เหนื่อย นั่นแสดงว่าต้องลดความหนืดลง ดังนั้นสิ่งที่จะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงร่างกายให้ไปควบคู่กัน นั่นก็คือการออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอ และเวทเทรนนิ่งไปพร้อมๆ กัน นอกจากนี้สำหรับผู้ที่ได้รับการผ่าตัดเส้นเอ็นเข่า ควรบริหารกล้ามเนื้อทำกายภาพบำบัดหลังผ่าตัดเมื่อแผลหายดีแล้ว ด้วยการยืดหัวเข่าได้บริหารร่างกายเบาๆ โดยกิจกรรมที่ไม่เน้นการรับน้ำหนักที่เข่าเช่นการว่ายน้ำ การขี่จักรยาน และสุดท้ายบริหารกล้ามเนื้อแบบเวทเทรนนิ่ง (Weight training)

คุณกฤษณะ สิทธิปัญญา อายุ 27 ปี ทำงานบริษัทเอกชน ด้านสารสนเทศ ผ่าตัดเข่าเอ็นไขว้หน้าข้างขวา

รู้จักโรงพยาบาลเปาโล โชคชัย 4 ได้อย่างไร?“ที่ได้มารู้จักโรงพยาบาลเพราะเมื่อก่อนพี่สาวของผมเคยเข้ารับการรักษาที่นี่ และผมมาเฝ้าจึงได้รู้จักกับโรงพยาบาลนี้ อีกอย่างโรงพยาบาลก็อยู่ใกล้กับที่ทำงานด้วยครับ”

ทำไมถึงได้มาผ่าตัดที่นี่ ?“เกิดอุบัติเหตุจากการเล่นฟุตบอล เริ่มแรกไปรักษาที่อื่นมาก่อนหน้านี้แล้ว แต่ไม่ได้ไปต่อเนื่อง ก็ยังมีอาการปวดอยู่จนได้มีโอกาสมาพบกับคุณหมอสักรินทร์ คุณหมอได้จับดูเข่า แล้วบอกว่าเอ็นไขว้หน้าขาด แนะนำให้ผ่าตัดทันทีหลังตรวจเช็คอาการ ตอนนั้นผมก็ยังไม่เชื่อ ก็เดินได้ปกติ วิ่งได้ปกติ แต่เวลาลื่นหรือเสียหลักนิดหน่อย เข่าก็จะทรุดทันที ผมเลยตัดสินใจมาผ่าตัดที่นี่”

“หลังผ่าตัดตอนนี้สามารถกลับไปเล่นกีฬาแบบเดิมได้แล้วแต่ก็ยังไม่กล้าเล่นแรงเท่าไหร่ ก็ยังประคองตัวเองไว้อยู่ กลัวกลับไปเป็นอีก” “ตอนนี้เข่าก็แน่นขึ้นไม่มีทรุด เมื่อก่อนเวลาลื่นในห้องน้ำแค่นิดเดียวก็จะเจ็บแปล๊บไปทั้งเข่า ตอนนี้ไม่มีแล้วครับ ก็ไม่ได้ทานยาอะไรแล้ว”

ความประทับใจ ?“คุณหมอก็เก่ง ดูเป็นกันเองมากครับเหมือนได้มาปรึกษาเพื่อน ทั้งเก่งและใจดีครับ การบริการก็โอเค เอาใส่ใจคนไข้ดีมากครับ”

นพ.สักรินทร์ ผากา ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา