ไส้เลื่อน คือ การยื่นของก้อนที่มีความผิดปกติยื่นออกมานอกช่องท้อง โดยจะเกิดกับอวัยวะภายในช่องท้องซึ่งส่วนมากจะเป็นลำไส้ยื่นออกมานอกช่องของลำตัว ยื่นออกมาจะเกิดได้ในบริเวณ ขาหนีบทั้งด้านบนและด้านล่าง สะดือ หรือภายในช่องท้องเอง คนจึงเรียกอาการเหล่านี้ว่าไส้เลื่อน สำหรับการเกิดไส้เลื่อนนี้มีโอกาสเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้หญิงผู้ชาย และมักเกิดกับคนคนที่มีความดันในช่องท้องสูง อย่างคนอ้วน ผู้สูงอายุ หรือคนที่เป็นต่อมลูกหมากโต อย่างไรก็ตามผู้ชายมีโอกาสที่จะเป็นไส้เลื่อนมากกว่าผู้หญิง
โรคไส้เลื่อนเกิดขึ้นจากสาเหตุใด
เกิดจากผนังหน้าท้องโดยตรง (Direct) ผนังหน้าท้องที่อ่อนแอ มักพบบ่อยในผู้สูงอายุ 50-60 ปี กลุ่มคนไข้ที่มีอาการไอเรื้อรัง คนไข้ต่อมลูกหมากโต ซึ่งคนกลุ่มนี้จะมีผนังหน้าท้องที่อ่อนแอซึ่งจะทำให้อวัยวะภายในช่องท้องที่ปกติมีผนังก้อนที่แข็งแรงกันอยู่นั้น เริ่มอ่อนแอมากขึ้น จนเกิดเป็นช่องว่างทำให้อวัยวะภายในช่องท้อง ซึ่งส่วนมากจะเป็นลำไส้หลุดออกไปนอกช่องได้
เกิดจากปัจจัยทางอ้อม (Indirect) เนื่องจากสมัยเด็กๆ ช่องทางระหว่างช่องท้องกับลูกอัณฑะไม่ปิดสนิท (ซึ่งคนปกติจะปิดสนิท)กรณีนี้จะเกิดจากการร้องไห้ในช่วงที่เป็นทารกเมื่อเป็นทารกนั้นร้องไห้เยอะ จึงทำก้อนเนื้อปูดบริเวณหน้าท้อง ที่เรียกกันว่าสะดือจุ่น จึงทำให้อวัยวะภายในช่องท้องเคลื่อนที่ไปได้ โดยสาเหตุนี้จะพบในผู้ป่วยทั้งหญิงและชายในทุกช่วงวัยมากที่สุด
เราจะพบว่าผู้ป่วยที่มีอาการไส้เลื่อนนั้น จะมีก้อนเกิดขึ้นตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ที่ขาหนีบ สะดือ ท้องเหนือสะดือ ข้างท้อง กระบังลม ซึ่งในบางครั้งไม่มีอาการผิดปกติอื่น ๆ ร่วมด้วย ทำให้คนไข้ไม่ทราบว่าตนเองเป็นไส้เลื่อน จนกว่าจะรู้สึกเจ็บปวด หรือ ก้อนนั้นมีลักษณะที่บวมโตผิดปกติจึงจะทำให้ผู้ที่เป็นสังเกตเห็นถึงความผิดปกติ ซึ่งบางครั้งหากปล่อยทิ้งไว้นานเกินไปการรักษาก็จะทำได้ยากมากกว่าเดิม หมอแนะนำว่าให้หมั่นสังเกตตนเองอยู่เป็นประจำ หากพบว่ามีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นกับร่างกายควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการตรวจอย่างละเอียดอีกครั้ง
ซึ่งในมุมมองของแพทย์ แพทย์จะซักประวัติอย่างละเอียดโดยสอบถามถึงประวัติต่าง ๆ ทั้งเรื่องของการขับถ่าย การไอ การจาม การยกของ รวมถึงให้คนไข้ขยับตัวในท่าต่าง ๆ เพื่อดูลักษณะของก้อน รวมถึงอาจต้องทำการตรวจด้วยการเอ็กซเรย์
การรักษา
ผ่าตัดแบบมาตรฐาน คือการผ่าตัดเปิดหน้าท้องเพื่อดันอวัยวะที่ยื่นออกมาเข้าไปในช่องท้อง และเย็บซ่อมผนังหน้าท้องที่อ่อนแอ โดยใช้เนื้อเยื่อของคนไข้เองเย็บเข้าหากัน หรือใช้อุปกรณ์พิเศษปะเข้าไปเพื่อเพิ่มความแข็งแรง
การผ่าตัดส่องกล้อง จะทำให้แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ฟื้นตัวเร็ว ผนังช่องท้องมีความแข็งแรงมากกว่าการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง และยังลดโอกาสการกลับมาเป็นซ้ำ
อีกเรื่องหนึ่งที่หมออยากฝากไว้ คนไข้ส่วนมากมักจะกลัวเรื่องของการผ่าตัดรักษาไส้เลื่อน อายหมอ และ กลัวว่าจะกระทบกับปัญหาสุขภาพด้านอื่น เช่น สมรรถภาพทางเพศ หมอจะบอกเสมอว่า อย่ากลัวที่จะมาพบหมอ อย่าอายที่จะเล่าให้ฟัง การผ่าตัดไม่ใช่เรื่องน่ากลัว เพราะการผ่าตัดไม่ใช่เรื่องซับซ้อน แต่เป็นการฟื้นฟูสภาพร่างกายให้กลับมาแข็งแรงอีกครั้ง ซึ่งที่ผ่านมาหมอจะดูแลติดตามอาการ พร้อมให้กำลังใจคนไข้แบบนี้มาเสมอ
ปรึกษาแพทย์ออนไลน์
