การรักษา “โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท”
1. หมอนรองกระดูกทำหน้าที่รองรับน้ำหนักตัว จึงแนะนำให้รักษาโดยการลดน้ำหนัก เพื่อลดแรงกดที่สันหลัง พร้อมทั้งหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่อาจเป็นการเพิ่มน้ำหนักตัว เช่น

อย่างไรก็ตาม ในขั้นตอนการรักษา แพทย์จะแนะนำให้รักษาโดยใช้ยาควบคู่ไปกับการทำกายภาพบำบัดในขั้นต้น ซึ่งหากรักษาตามปกติแล้วยังไม่หาย ก็จะแนะนำให้ใช้การรักษาด้วยการผ่าตัดส่องกล้องขยาย (Microscopic Spine Surgery) แทน

การผ่าตัดด้วยการส่องกล้องขยาย (Microscopic Spine Surgery)

การผ่าตัดกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท โดยทั่วไปศัลยแพทย์จะใช้เครื่องมือในการตัดกระดูก และเส้นเอ็นเพื่อขยายโพรงประสาท และคลายการกอดรัดของเส้นประสาท โดยในระหว่างการผ่าตัดโพรงประสาทบางตำแหน่งอาจมีขนาดที่ตีบแคบมาก ทำให้มองเห็นเส้นประสาทได้ไม่ชัดเจน ซึ่งการสอดใส่เครื่องมือแพทย์ในโพรงประสาทอาจเป็นอันตรายต่อเส้นประสาทได้

โดยการผ่าตัดหมอนรองกระดูกสันหลังด้วยการส่องกล้องขยายนั้น แพทย์จะทำการเจาะรูที่ข้างลำตัวหรือบริเวณแนวกระดูกสันหลัง ขนาดประมาณ 1 - 2 เซนติเมตรเพื่อให้สามารถสอดกล้องขยายเข้าไปได้ ขนาดแผลผ่าตัดส่องกล้องจึงเล็กกว่าการผ่าตัดแบบเปิดแผล และช่วยให้แพทย์เห็นรายละเอียดโครงสร้างภายในขณะผ่าตัดได้ชัดเจนยิ่งขึ้นผ่านกล้องขยาย

ข้อดีของการผ่าตัดผ่านกล้อง

• ช่วยลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อและอวัยวะภายใน ช่วยให้เจ็บน้อยลง และลดการเสียเลือด
• ขนาดของแผลเล็กเพียง 1 - 2 เซนติเมตร เมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบเปิดแผลที่มีขนาดกว้างถึง 12 - 20 เซนติเมตร ดังนั้นการผ่าตัดแบบ Microscopic Spine Surgery จะช่วยลดขนาดของแผลเป็นที่เกิดจากการผ่าตัดแบบเปิดแผลได้
• ระยะเวลาพักฟื้นในโรงพยาบาลไม่นาน เพียง 1 - 2 วัน ซึ่งในบางเคส แพทย์อาจอนุญาตให้กลับได้ทันทีหลังผ่าตัด ซึ่งนับว่าเร็วกว่าการผ่าตัดแบบเปิดที่อาจต้องเสียเวลาพักฟื้นในโรงพยาบาลนานเป็นสัปดาห์
• ลดการเกิดภาวะแทรกซ้อน ลดโอกาสการติดเชื้อจากแผลผ่าตัด และโรคแทรกซ้อนอื่นๆ ทำให้มีความปลอดภัยสูงกว่าการผ่าตัดแบบเปิด
• ช่วยลดโอกาสเกิดพังผืดที่แผลจากการผ่าตัดแบบเปิด
• การผ่าตัดผ่านกล้องขยายจะช่วยให้แพทย์มองเห็นตำแหน่งและรายละเอียดภายในได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ช่วยให้แพทย์ทำการผ่าตัดได้ตรงจุด ลดโอกาสการเกิดบาดแผลต่ออวัยวะอื่นๆ

ข้อจำกัดของการผ่าตัดส่องกล้อง

• เนื่องจากต้องใช้อุปกรณ์ที่มีเทคโนโลยีพิเศษและทีมแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญสูง ทำให้มีค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดต่อครั้งค่อนข้างสูง
• ไม่เหมาะสำหรับผ่าตัดในผู้ป่วยบางราย ได้แก่ ผู้ป่วยที่มีโรคปอดและหัวใจขั้นรุนแรง รวมถึงผู้ที่เคยผ่าตัดหรือมีพังผืดจากการผ่าตัดเป็นจำนวนมาก

วิธีเตรียมตัว ก่อน-หลังการผ่าตัด

ก่อนผ่าตัด

• รับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วน และนอนหลับให้เพียงพอในวันก่อนหน้า เพื่อให้ร่างกายเตรียมพร้อมก่อนผ่าตัด และช่วยให้ฟื้นตัวเร็ว
• งดน้ำและอาหารอย่างน้อย 6 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด ป้องกันการสำลักอาหารเข้าหลอดลมและปอด
• อาบน้ำให้สะอาด งดการใช้ครีมและเครื่องสำอางทุกชนิด ล้างสีเคลือบเล็บและเท้าออก เพื่อให้แพทย์สามารถสังเกตสีเล็บในช่วงที่ขาดออกซิเจนในระหว่างการผ่าตัดได้
• ถอดเครื่องประดับทุกชนิด เช่น แหวน กิ๊บติดผม สร้อยคอ/ข้อมือ ต่างหู แว่นตา คอนแทคเลนส์ รวมถึงฟันปลอมชนิดที่ถอดได้ เพื่อป้องกันฟันปลอดหลุดเข้าไปอุดหลอดลมขณะผ่าตัด
• ขับถ่ายอุจจาระและปัสสาวะให้เรียบร้อยก่อนเข้าผ่าตัด
• หากมีเส้นขนในบริเวณที่จะทำการผ่าตัด ควรงดโกนขนด้วยตัวเอง เนื่องจากการโกนแต่ละครั้งจะทิ้งรอยขูดขนาดเล็กเอาไว้บนผิว ซึ่งอาจกลายเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรค นำไปสู่การติดเชื้อได้
• งดสูบบุหรี่ก่อนวันผ่าตัดอย่างน้อย 30 วัน เพื่อลดปริมาณสารพิษตกค้างอยู่ในกระแสเลือด

หลังการผ่าตัด

• ลดจำนวนการขยับตัวของผู้ป่วยลง เพราะผู้ป่วยที่ได้รับยาชาผ่านการฉีดที่บริเวณช่องสันหลัง หรือบริเวณเส้นประสาทอาจยังไม่หมดฤทธิ์ของยาชา ซึ่งอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย
• กรณีที่มีอาการปวดที่แผล สามารถแจ้งขอรับยาระงับอาการปวดได้ โดยอาการจะดีขึ้นภายใน 2 - 3 วันหลังทานยา
• งดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อย่างน้อย 12 - 24 ชั่วโมง
• เลี่ยงการยกของหนัก
• งดการออกกำลังกายอย่างหนัก 2 - 4 สัปดาห์ ป้องกันไม่ให้เหงื่อไหลสะสมบริเวณแผลจนเกิดการติดเชื้อ
• หลีกเลี่ยงการขับรถระยะทางไกลอย่างน้อย 7 - 10 วัน
• หลีกเลี่ยงการทานหรือทำกิจกรรมที่ส่งผลให้เกิดอาการท้องผูก หรือต้องเบ่งถ่ายแรงๆ

ทั้งนี้ การผ่าตัดแบบส่องกล้องแผลเล็ก หรือ Minimally Invasive Surgery จำเป็นต้องอาศัยเครื่องมือและอุปกรณ์ที่มีเทคโนโลยีขั้นสูง ร่วมกับทีมแพทย์และเจ้าหน้าที่ที่มีความชำนาญพิเศษในการผ่าตัด ซึ่งทางโรงพยาบาลเปาโล สมุทรปราการ เรามีทีมแพทย์ที่ผ่านการอบรมการผ่าตัดด้วยวิธีส่องกล้องแผลเล็กจากสถาบันการแพทย์ทั้งในและต่างประเทศพร้อมให้การดูแลสุขภาพของผู้ป่วยเป็นอย่างดี ซึ่งช่วยให้ผู้ป่วยสามารถกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดี และสุขภาพโดยรวมกลับมาแข็งแรงได้ดังเดิม