เป็นการตรวจวินิจด้วยคลื่นความถี่สูงนำมาใช้ประโยชน์ในการตรวจอวัยวะต่างๆของร่างกาย
ข้อบ่งชี้ในการตรวจอัลตร้าซาวด์
- ดูความผิดปกติทั่วๆไปเช่น นิ่วในไต นิ่วในถุงน้ำดี ก้อนเนื้อในตับ เป็นต้น
- ติดตามดูความเปลี่ยนแปลงของรอยโรคเพื่อยืนยันการตรวจอื่นๆ ว่าพบก้อนเนื้อ
- ก้อนเนื้อที่พบเป็นก้อนเนื้อประเภทใด เป็นส่วนของอวัยวะใด หรือติดต่ออวัยวะใดบ้าง
ข้อจำกัดของการอัลตร้าซาวด์
- อัลตร้าวซาวด์ไม่สามารถใช้การตรวจอวัยวะส่วนที่มีลมได้ เช่น ปอด กระเพาะอาหาร เป็นต้น
- อัลตร้าซาวด์ไม่สามารถใช้ตรวจอวัยวะที่เป็นกระดูกได้
- การตรวจอวัยวะในช่องท้องส่วนบน (Ultrasound Upper Abdomen) เป็นการตรวจดูอวัยวะของช่องท้องส่วนบนได้แก่ ตับ ตับอ่อน ม้าม ถุงน้ำดี ท่อน้ำดี ไต และช่องท้องทั่วไป ตลอดจนเส้นเลือดต่างๆ ว่ามีความผิดปกติหรือไม่ เช่น มีก้อนที่ผิดปกติ นิ่วในไต หรือนิ่วที่ถุงน้ำดีเป็นต้น
ขั้นตอนการเตรียมตัว
ผู้ป่วยต้องงดอาหาร และเครื่องดื่มที่มีไขมันทุกชนิดประมาณ 4-6 ชม.ก่อนตรวจ (สามารถดื่มน้ำเปล่าได้) เพราะถ้ารับประทานอาหารถุงน้ำดีจะหดตัว ทำให้เห็นถุงน้ำดีไม่ชัดเจน
- การตรวจอวัยวะในช่องท้องส่วนล่าง (Ultrasound Lower Abdomen) เป็นการตรวจดูอวัยวะของช่องท้องส่วนล่าง ได้แก่ มดลูก รังไข่ ต่อมลูกหมาก กระเพาะปัสสาวะ ไส้ติ่ง และบริเวณช่องท้องส่วนล่างอื่นๆ ว่ามีความผิดปกติหรือไม่เช่น ถุงน้ำรังไข่ ก้อนเนื้อในมดลูก ไส้ติ่งอักเสบ เป็นต้น
ขั้นตอนการเตรียมตัว
ผู้ป่วยสามารถดื่มน้ำเปล่าได้และต้องกลั้นปัสสาวะไว้ ทั้งนี้เพราะลมในลำใส้จะบังมดลูกและรังไข่ในผู้หญิง หรือบังต่อมลูกหมากในผู้ชาย ทำให้ไม่สามารถเห็นอวัยวะได้ชัดเจน เมื่อกระเพาะปัสสาวะมีน้ำเต็ม ก็จะช่วยดันลำไส้ออกไป ทำให้เห็นมดลูก รังไข่ ต่อมลูกหมากหรือนิ่วในกระเพาะอาหาร เป็นต้น
- การตรวจอวัยวะในช่องท้องทั้งหมด (Ultrasound Whole Abdomen) เป็นการตรวจดูอวัยวะในช่องท้องทั้งหมด เช่น ตับ ตับอ่อน ม้าม ถุงน้ำดี ไต มดลูก รังไข่ ต่อมลูกหมาก กระเพาะปัสสาวะ ไส้ติ่ง เป็นต้น
ขั้นตอนการเตรียมตัว
ผู้ป่วยต้องงดอาหาร และเครื่องดื่มที่มีไขมันทุกชนิด ประมาณ4-6 ชั่วโมง (สามารถดื่มน้ำเปล่าได้) พร้อมกลั้นปัสสาวะเอาไว้ เพราะจะสามาถมองเห็นอวัยวะในช่องท้องทั้งหมดได้อย่างชัดเจน
**กรณีที่แพทย์สงสัยว่าเป็นไส้ติ่งอักเสบห้ามผู้ป่วยดื่มน้ำและรับประทานอาหารทุกชนิด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์