รักษาภาวะ “สมองเสื่อม” ในผู้สูงอายุ ทำได้อย่างไร?
โรงพยาบาลเปาโลพระประแดง
01-ก.พ.-2567
“ภาวะสมองเสื่อม” ในผู้สูงอายุ มักเกิดจากความเสื่อมถอยของเซลล์สมอง ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการใดที่จะรักษาได้ จะทำได้ก็เพียงการชะลออาการเสื่อมของสมองในช่วงที่ระดับเล็กน้อย และระดับปานกลางเท่านั้น เพื่อป้องกันไม่เกิดภาวะสมองเสื่อมระดับรุนแรงในอนาคต ซึ่งการรักษาจะเป็นการให้ยารวมถึงวิธีการดูแลอื่นๆ ตามลักษณะอาการของโรคที่เป็นอยู่ เพื่อยืดเวลาให้สมองเสื่อมช้าลงที่สุด ผู้ป่วยสามารถดูแลตนเองได้ หรือเรียกได้ว่าการรักษาสามารถรักษาได้หากมา พบแพทย์ทันท่วงที และได้รับการรักษาที่ถูกต้อง หรืออย่างน้อยสามารถรักษาได้ผลดี และรักษาได้บางส่วน แต่ก็สามารถทำ ให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ก่อนการรักษาจะเป็นต้องทราบถึงสาเหตุ
สิ่งสำคัญ คือ ต้องตรวจคัดกรองเสียก่อนว่าผู้ป่วยมีภาวะสมองเสื่อมจริงหรือไม่ เพราะยังมีภาวะสมองเสื่อมเทียม (Pseudo Dementia) ที่อาจเกิดจากโรคซึมเศร้า ตัวผู้ป่วยจะมีอาการวิตกกังวล รวมถึงไม่มีสมาธิที่จะจดจำสิ่งต่างๆ ได้ดีเหมือนคนปกติทั่วไป อาการแสดงเหล่านี้อาจทำให้ผู้คนรอบข้าง เข้าใจว่าเป็นอาการของของภาวะสมองเสื่อม แต่ผู้ป่วยในกลุ่มนี้มีอาการแสดงไม่นานก็มักมาพบแพทย์ แต่หากเป็นโรคสมองเสื่อม อัลไซเมอร์ จะใช้เวลานับเดือนในการที่จะแสดงอาการให้ชัดเจนขึ้น จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องเฝ้าสังเกตอาการจากญาติถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

การรักษาภาวะสมองเสื่อม
        เมื่อตรวจพบว่าคนไข้มีภาวะสมองเสื่อมจริง แพทย์จะทำการตรวจร่างกายเพื่อแยกโรคต่างๆ ด้วยการตรวจเลือด ตรวจสมองด้วยการทำ CT Scan หรือการตรวจ MRI ตรวจคลื่นสมอง EEG เป็นต้น เมื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงแล้วจึงเริ่มต้นรักษาที่ต้นเหตุ แต่การรักษาจะได้ผลดีหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับพยาธิสภาพของโรค โดยการรักษามีทั้งการรักษาแบบไม่ใช้ยา และการรักษาโดยการใช้ยา
        อย่างไรก็ตามการรักษาสามารถรักษาได้ในกรณีที่ ความจำเสื่อมหรือสมองเสื่อมเกิดจากการขาดสารอาหารบางอย่าง เช่น ขาดวิตามินบีรวม ขาดสารโคลีน หรือผู้ป่วยที่มีการแปรปรวนของระบบการเผาผลาญร่างกาย ซึ่งเมื่อได้รับการรักษาหรือทานอาหารเสริม อาการเหล่านี้จะดีขึ้น ในทางกลับกันหากเป็นภาวะสมองเสื่อมจากการเสื่อมสลายของสมอง หรือปัญหาหลอดเลือดสมอง ผู้ป่วยเหล่านี้มักจะไม่สามารถรักษาได้ อาจจะมียาบางอย่างช่วยทำให้อาการของผู้ป่วยดำเนินไปช้าลง ได้เท่านั้น

รักษาภาวะสมองเสื่อมแบบไม่ใช้ยา
แพทย์จะแนะนําให้ผู้ดูแล และบุคคลในครอบครัวร่วมกันสร้างสัมพันธ์ที่ดีพร้อมทั้งให้ความรู้เกี่ยวกับภาวะสมองเสื่อม เพื่อสร้างความเข้าใจ และเห็นอกเห็นใจผู้มีอาการ และพร้อมรับมือ แนะนําให้มีการจัดสภาพแวดล้อมภายในที่อยู่อาศัยให้เหมาะสมเพื่อให้ผู้มีอาการปลอดภัยจากอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ทุกเวลา เมื่อครอบครัวมีความเข้าใจมากพอแล้วโอกาสที่ผู้สูงอายุจะถูกทอดทิ้งหรือถูกส่งตัวไปอยู่ในสถานอภิบาลคนชราอย่างโดดเดี่ยวก็จะลดน้อยลง

รักษาภาวะสมองเสื่อมโดยการใช้ยา
ปัจจุบันมียาที่พัฒนาขึ้นเพื่อช่วยให้อาการของผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมและอัลไซเมอร์ดีขึ้น ซึ่งล้วนแต่เป็นยาที่ออกฤทธิ์บรรเทาอาการทางสมองเพื่อให้ผู้มีอาการสามารถหวนกลับมาดูแลตนเองได้มากที่สุด แต่ต้องใช้ยาเหล่านี้ตามแพทย์สั่งเท่านั้นเนื่องจากอาจมีผลข้างเคียงตามมาหลังการใช้ได้ และอาจมีการให้ยาในกลุ่มระงับอาการที่แสดงออกทางอารมณ์ ซึ่งทั้งหมดนี้ต้องอยู่ในการควบคุมดูแลโดยแพทย์ที่จะให้ยาโดยพิจารณาจากลักษณะ และความรุนแรงของอาการที่เกิดขึ้น





รับข่าวสารและกิจกรรมทางสุขภาพดีๆ ได้ที่
Facebook : โรงพยาบาลเปาโล พระประแดง