รู้ไว้ห่างไกลพยาธิ
พยาธิ คือสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งที่ต้องอาศัยร่างกายมนุษย์ในการดำรงชีวิต เจ้าสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ นี้ แรกเริ่มอาจไม่ได้ดูรบกวนการใช้ชีวิตของเรามากนัก แต่เมื่อพวกเขาโตเต็มวัย การอยู่อาศัยในร่างกายของมนุษย์ ก็ทำให้เกิดผลเสียต่อร่างกายเราได้ เมื่อไม่นานมานี่ เราได้ข่าวเกี่ยวกับพยาธิไส้เดือนตัวโตยาว 6 นิ้ว เป็นเรื่องที่น่าประหลาดใจ เมื่อเจ้าสิ่งมีชีวิตตัวนี้เข้าไปอยู่ในร่างกายของคนเราได้อย่างไร?
พยาธิไส้เดือนเข้าสู่ร่างกายได้อย่างไร ?
- พยาธิไส้เดือนสามารถเข้าสู่ร่างกายได้จากการทานอาหาร หรือ น้ำที่ปนเปื้อนด้วยไข่พยาธิไส้เดือน เช่น ทานผักสด ที่ใช้อุจจาระคนสดๆ เป็นปุ๋ยและมีไข่พยาธิ
- เด็ก ๆ ที่เล่นตามพื้นดินที่อาจปนเปื้อนไข่พยาธิ แล้วใช้มือหยิบอาหารทานโดยไม่ล้างมือ
- ขนาดของไข่พยาธิไส้เดือนนั้นเล็กจนตาเปล่าไม่สามารถมองเห็นได้ ซึ่งไข่เหล่านี้ สามารถอาศัยอยู่ได้ทั้งในพื้นดินหรือแม้แต่ในน้ำ ไข่พยาธิที่ได้รับการผสมพันธุ์แล้ว จะเจริญเติบโตเป็นตัวอ่อนในไข่ใช้เวลาประมาณ 10 – 21 วัน
- การทานที่ปรุงไม่สุก หรือร้อนในอุณหภูมิที่ไข่พยาธิไส้เดือนยังมีชีวิตอยู่
- ไข่พยาธิสามารถมีชีวิตอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมได้ 2 ถึง 3 สัปดาห์ หรือ 1 ปีเลยทีเดียว
อาการที่สังเกตได้ เมื่อได้รับพยาธิไส้เดือนเข้าสู่ร่างกาย
ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ แต่อาจเรื่องแสดงอาการ เมื่อติดเชื้อรุนแรงขึ้น ดังนี้
กรณีติดเชื้อภายในปอด
- ไอเรื้อรัง
- หายใจถี่
- หายใจเสียงดังหวีด
- มีเลือดปนในน้ำมูกหรือในเสมหะ
- มีไข้
การติดเชื้อในลำไส้
เมื่อเรามีพยาธิฝักตัว อาศัยอยู่ในร่างกายเป็นเวลานานมากพอที่จะทำให้ร่างกายเชื้อที่มากับพยาธิ จะเกิดอาการดังต่อไปนี้ - คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดท้อง อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลดลง หรือ ภาวะทุพโภชนาการ
- สังเกตเห็นพยาธิในอาเจียน หรือในอุจจาระ
- อาจเป็นดีซ่านได้จากพยาธิใช้เข้าในท่อน้ำดี
.jpg)
วิธีป้องกัน หรือหลีกเลี่ยงพยาธิไส้เดือน
- ล้างมือด้วยสบู่และน้ำเปล่าให้สะอาดทุกครั้งก่อนหยิบจับอาหาร เตรียมอาหาร และหลังจากใช้ห้องน้ำ
- แนะนำเด็ก ๆ ให้รู้จักสุขอนามัยและล้างมือทุกครั้งก่อนนำอาหารเข้าปาก
- ล้างผักและผลไม้ก่อนนำมารับประทานเสมอและทางที่ดี ควรหลีกเลี่ยง การรับประทานผัก ผลไม้สดที่ไม่ได้ปอกเปลือกหรือที่ไม่ได้ล้างด้วยตนเอง
- ดื่มน้ำสะอาดหรือผ่านการต้นมาแล้ว ในกรณีที่ใช้น้ำจากแหล่งน้ำธรรมชาติ เช่น แม่น้ำ ลำธาร หนอง บึง เป็นต้น
- ทานอาหารที่สด สะอาดเท่านั้น ไม่ทานอาหารดิบ เช่น พวกหมู เนื้อ ปลา กุ้ง ปู
- ถ่ายอุจจาระในสุขาที่ถูกสุขลักษณะเป็นประจำ โดยเฉพาะ ตามพื้นที่ที่ความเจริญเข้าไปอย่างไม่ทั่วถึง และไมน่นำอุจจาระมาทำเป็นปุ๋ยต้นไม้โดยไม่ผ่านกรรมวิธีเป็นปุยหมักก่อน
วงจรชีวิตพยาธิไส้เดือน ตัวเมียจะวางไข่วันละ 200,000 ฟอง โดยไข่จะปะปนอยู่ในอุจจาระ ไข่ที่ผสมแล้วจะเจริญเป็นตัวอ่อนใน 10 – 21 วัน เมื่อเราได้รับไข่พยาธิเข้าสู่ร่างกายในระยะนี้ตัวอ่อนจะไชทะลุผนังลำไส้ไปตามหลอดเลือดดำที่นำเลือดไปเลี้ยงตับ และหัวใจห้องด้านขวา และเดินทางเข้าสู่ปอด ตัวอ่อนจะเจริญเติบโตเป็นตัวโตเต็มวัยที่มีขนาด 2-3 มิลลิเมตร ซึ่งใช้เวลา 10-14 วัน ตัวโตเต็มวัยจะไชผ่านผนังของถุงลม เข้ามาที่หลอดลม เข้าที่คอและถูกกลืนลงไปที่กระเพาะ เชื้อพยาธิจะเป็นตัวแก่ 15-35 เซนติเมตร อยู่ในลำไส้เล็กและมีอายุยาวนานได้ถึง 1-2 ปี
ขอบคุณบทความดีๆ จาก
นายแพทย์ กิตติพงษ์ ทองเนื้องาม
แพทย์อายุรศาสตร์ โรงพยาบาลเปาโล รังสิต
ปรึกษาปัญหาสุขภาพ
โรงพยาบาลเปาโล รังสิต โทร 0-2577-8111
ปรึกษาแพทย์ออนไลน์
